Sayi126

Fransa’da Din ve Vicdan Hürriyeti Bağlamında Dini Sembollerin Kullanımı

Laiklik sadece burada belirtilen kavramlardan ibaret değildir. Öğ-

retide de laikliğin değişik tanımları yapılmıştır.

ÖZBUDUN, laikliğin olumlu ve olumsuz olmak üzere iki yönü ol-

duğunu, olumsuz yönünden daha çok din ve devlet işlerinin birbirin-

den ayrılmasının, olumlu yönünden ise din ve vicdan özgürlüğünün

anlaşıldığını belirtmiştir.

ALİEFENDİOĞLU, laikliği; egemenliğin kaynağını ilahi iradeden

almaması, devletin dinler karşısında tarafsızlığı, din ve devlet işle-

rinin birbirinden ayrı olması, eşitlik, devletin ve toplumun hoşgörü

esası üzerine kurulması, din ve vicdan özgürlüğünün varlığı, çağdaş

yönetim ve çoğunluk iradesine saygı şeklinde tarif etmiştir.

ERDOĞAN’a göre ise laiklik, devletin tarafsız olması ilkesinin bir

sonucudur. Devletin tarafsızlığı ise ahlaki ve dini meselelerde ortak

bir görüşe varmanın imkânsızlığının siyasi otorite yoluyla çözüleme-

yeceği gerçeğine dayanır. Laiklik bireyleri değil devleti sınırlayan bir

ilkedir. Devlet belli bir din ya da ideolojiyi tercih etmez ve din-vicdan

özgürlüğünü, dinin serbestçe icrasını ve dine inanmamayı da güvence

altına alır.

B. LAİKLİĞİN FARKLI AÇILARDAN ANLAMLARI

1. FELSEFİ AÇIDAN ANLAMI

Felsefi açıdan laiklik, bilginin kaynağının tanrısal olmaktan çıka-

rılıp, tamamen beşeri ve rasyonel bir temele oturtulmasıyla ilgilidir.

Bu anlayış metafizik ve teolojik inanışları insanın ürettiği rasyonel bil-

giden ayırmakta, insanı anlama ve beşeri sorunları çözmede rasyonel

bilgiyi üstün tutmaktadır.

Diğer bir anlatımla felsefi açıdan laiklik,

inancın yerine aklın egemenliğinin ve araştırmacı anlayışın kabulü-

dür.

2011, s. 46, (“Laiklik”).

Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2012, s. 56-58.

Yılmaz Aliefendioğlu, “Laiklik ve Laik Devlet”, Laiklik ve Demokrasi, (Der. İbra-

him Ö. Kaboğlu), İmge Kitabevi, Ankara 2001, s. 75-79.

Mustafa Erdoğan, Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, Ankara 2004, s. 274-275,

(“Anayasal”).

Mustafa Erdoğan, Demokrasi, Laiklik, Resmi İdeoloji, Liberte Yayınları, Ankara

2000, s. 263, (“İdeoloji”).

İlkay Okdemir, Din ve Vicdan Özgürlüğü ve Bağlamında Üniversitelerde Türban