Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Ufuk YEŞİL

2. SOSYOLOJİK AÇIDAN LAİKLİK

Sosyolojik açıdan laiklik, dinin sosyal hayattaki etkisinin en aza

indirilip toplumun büyük ölçüde sekülarize olmasını ifade eder. Bu

da, toplumsal ilişkilerin dini kavramlardan arındırılarak insan aklına

göre düzenlenmesini gerektirir.

3. SİYASAL AÇIDAN LAİKLİK

Siyasal açıdan laiklik, devlet menfaatleriyle kutsal menfaatlerin

çatışması durumunda devletin dini saldırılara karşı korunmasını ve

bu şekilde de din ve vicdan hürriyetinin teminat altına alınmasını

amaçlar. Başka bir deyişle laiklik, siyasal iradenin dine dayanmayıp

ondan ayrı olması ve devlet otoritesinin meşruluğunu tanrıdan değil

halktan almasıdır.

4. HUKUKİ AÇIDAN LAİKLİK

Hukuki açıdan laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılma-

sı ve devletin din kurallarına değil pozitif hukuka ve akli esaslara da-

yanmasıdır.

Devletin ve dinin birbirinden ayrılması da bunun dışa

yansımalarından biridir.

C. FRANSA’DA LAİKLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ

Avrupa’da din ve devlet işlerinin tam olarak ayrıldığı ülke

Fransa’dır. 1789 Fransız Devrimi ve bunun sonucunda hazırlanmış

olan Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi, laiklik kavra-

mının temellerinin atılmasında önemli bir rol oynamıştır.

Devrime

kadar olan süreçte Fransız monarşisi koyu Hıristiyan olan bir kralla

Katolik dini arasında sıkı bir ittifak rejimi idi. Kralın aynı zamanda

Sorunu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya 2005, s. 10; Aliefendioğlu,

s. 74.

Niyazi Berkes, Teokrasi ve Laiklik, Adam Yayınları, İstanbul 1997, s.25; Okdemir,

s. 10.

Mustafa Erdoğan, “Laiklik ve Türk Uygulaması Üstüne Notlar”, Türkiye Gün-

lüğü, Ankara 1999, S.13, s. 53-59, (“Notlar”); Aliefendioğlu, s.74; Okdemir, s. 11;

Erdoğan, İdeoloji, s. 263.

Okdemir, s. 11; Aliefendioğlu, s. 74.

Erdoğan, İdeoloji, s. 264.

Murat Aksoy, Başörtüsü-Türban (Batılılaşma, Modernleşme, Laiklik ve Örtün-

me), Kitap Yayınları, İstanbul 2005, s. 224; Tevfik Sönmez Küçük, “Fransız Eği-

tim Sisteminde Dini Sembollerin Kullanılması”,

Ankara Barosu Dergisi,

Sayı.201/1,

Ankara 2010, s. 96, (“Dini Semboller”).