Sayi126

Fransa’da Din ve Vicdan Hürriyeti Bağlamında Dini Sembollerin Kullanımı

çıkan davranış olarak kabul edilmiş, bu durumun öğretim disiplinini

olumsuz etkilediği ve başörtüsü takmaları yönünde Müslüman ka-

dınlara yönelik ailevi ve toplumsal bir baskının mevcut olduğu dile

getirilmiştir.

103

Komisyon, ilk olarak okullarda dini sembollerin kullanılmasının

okul düzenini bozacağı varsayımından hareket etmiştir. Ancak Fransız

Danıştayı daha önce verdiği kararlarında dini sembollerin kullanımı-

nın okul düzenini bozup bozmadığının her somut olayda araştırılması

gerektiğini karara bağlamıştır. Komisyon ise yüksek mahkemenin ön

görmediği bir tehlikeyi de dile getirerek dini sembollerin kullanılma-

sının yasaklanması gerektiğini belirtmiştir. Komisyonun raporundaki

diğer bir varsayım da başörtüsü takan kadınlar üzerinde ailevi ve top-

lumsal bir baskının bulunduğudur. Bu ön kabul ile Komisyon başını

örten genç kızların başlarını zorla örttüklerini kabul etmiş ancak dini

inançları doğrultusunda başını örten kadınların olabileceğinden bah-

setmemiştir.

104

Komisyon, laiklik konusunda hazırlanacak yasa tasarısı ile dini

semboller ve işaretle ilgi yapılacak düzenlemenin şu şekilde yapılma-

sını tavsiye etmiştir; “

vicdan özgürlüğüne ve sözleşmeye bağlı özel kurumla-

rın kendi özgürlüklerine saygı içinde, okul, kolej ve liselerde, dini ya da siyasi

aidiyeti gösteren kıyafet ve işaretler yasaktır. Her türlü yaptırım orantılıdır

ve öğrenci üstüne düşen mecburiyetlere uymaya davet edildikten sonra alınır

“

Yasak kapsamındaki dinsel kıyafet ve işaretler, büyük haç, başörtüsü ve kipa

gibi bariz şekilde fark edilebilen işaretlerdir. Madalya, küçük haç, Hz. Davud

yıldızı, Aziz Fatma eli, Küçük Kuran gibi bariz şekilde fark edilebilir olmayan

işaretler bu kapsamda değildir

”

105

Tavsiye metninden de anlaşılacağı üzere, yasağın sadece devlet

okullarında olması gerektiği dile getirilmiş ve dini simgelerin özel

okullarda kullanımının yasaklanmasıyla ilgili bir öneride bulunulma-

mıştır. Bunun anlamı, yasağın özel okullarda uygulanmasına gerek

olmadığıdır. Fransa’daki özel okulların dağılımına bakıldığında özel

okulların % 95’nin Katoliklere, diğer kısmının ise Musevi veya Protes-

tanlara ait olduğu ve Müslümanlara ait özel okul sayısının da sade-

103

Stasi Raporu, s. 107-108; Küçük, Dini Semboller, s. 103-104.

104

Küçük, Dini Semboller, s. 104.

105

Aksoy, s. 258; Küçük, Dini Semboller, s. 104.