Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Taylan BARIN

“… insan hakları ihlalleriyle ilgili olarak 14/06/2012 tarihli ve

6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununa göre faaliyet göste-

ren Kamu Denetçiliği Kurumunun başvuru inceleme fonksiyonu da

esasen bu alanda boşluk oluşmasını önleyen bir husustur. Bu çerçe-

vede Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun, ayrımcılık yasağı

ve ulusal önleme mekanizması kapsamında başvuru üzerine veya re-

sen, insan hakları ihlalleriyle ilgili olarak ise resen inceleme yapması

öngörülmektedir.”

Gerekçede isabetle belirtildiği üzere insan hakları ihlallerine

ilişkin başvuruları incelemekle görevli bağımsız ve tarafsızlığı daha

güvenceli olan bir kurumun varlığı, bu alandaki boşluğu doldurmak-

tadır. Aslında Kamu Denetçiliği Kurumu ayrımcılık yasağına ilişkin

varsayılan boşluğu da ortadan kaldırma kapasitesini haizdir. Ancak

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, kamunun yanı sıra gerçek

kişilere ve özel hukuk tüzelkişilerine yönelik denetim yapma ve idari

cezalara hükmetme imkânına sahip olduğu için Kamu Denetçiliği Ku-

rumundan farklı özgün bir yönü barındırmaktadır.

SONUÇ

AB’nin tavsiyeleri ve ilerleme raporları aracılığıyla gündemde tut-

ması sonucu 6713 numaralı “Kolluk Gözetim Komisyonu Kurulması

Hakkında Kanun”un 20/05/2016 tarihinde resmi gazetede yayınlan-

ması ile birlikte Kolluk Gözetim Komisyonu kurulmuştur. İlerleme

raporları incelendiğinde, Komisyon’a ilişkin en fazla vurgunun sivil

ve bağımsız bir mekanizmaya olan ihtiyaca olduğu görülmektedir.

İçişleri Bakanlığı bünyesinde sürekli bir kurul olarak görev yapan

Komisyon’un organik anlamda bağımsızlığı bulunmamaktadır. Yeni

üyeden oluşan Komisyonun başkanının İçişleri Bakan Müsteşarı ol-

ması ve sivil üye sayısının üç ile sınırlı olması fonksiyonel anlamda

bağımsızlığa da gölge düşürmektedir. Sivil üyelerin atanmasında iz-

lenen yöntemlerde de Bakanlar Kurulu’nun yetkili olması, AB’nin si-

vil üyelikten kastettiğinden uzaklaşıldığını göstermektedir. Şu halde

T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, TBMM Başkanlığına

sunulan “Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Tasarısı” s. 20

Kanun Tasarısı ve Gerekçe (Genel-Madde) tam metin için bkz.

(Erişim: 16.05.2016)