Sayi126

Ceza Yargılamasındamoleküler Genetik İnceleme

bi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğü-

ne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.

”

şeklindeki düzenleme ise bu hususu Anayasal güvence altına almıştır.

C- Moleküler Genetik İnceleme Konuları

Moleküler genetik inceleme konusu canlı organizmaya ait her tür-

lü biyolojik materyaldir. Bu materyaller insan vücuduna ait olabileceği

gibi hayvan veya bitki türlerine ait materyallerde olabilir. Ceza huku-

kunda moleküler genetik incelemeye konusu insana ait biyolojik bul-

gu ve materyallerdir. Bu biyolojik bulgular, olayın özelliğine göre şüp-

heli, sanık, mağdur veya diğer kişilerin vücudundan alınan örnekler,

olay yerinde parçalanmış şekilde veya olay yerindeki eşya ve objelere

bulaşmış halde bulunan bulgulardır.

Buna göre, olaydan sonra olay ile ilgisi olabilecek kişilerden alına-

cak kan, kıl, tırnak, sperm, tükürük, ter, idrar, kemik, deri döküntüsü

ve doku parçası örneği, olay yerinde bulunan ve kime ait olduğu bilin-

meyen insan bedenine ait parçalar, insana ait biyolojik bulgu bulaşığı

olan herhangi bir obje veya delil, moleküler genetik inceleme konusu

olabilmektedir.

Yasal düzenlemeye baktığımızda incelemeye konu

biyolojik materyaller için şüpheli veya sanıktan örnek alma, diğer ki-

şilerden örnek alma ve kime ait olduğu belli olmayan beden parçaları

şeklinde üçlü bir ayrım yapılmıştır.

D- Vücuttan Örnek Alma ve Hukuki Niteliği

“

Örnek” sözlük anlamı ile incelenmek veya denemek üzere insan

ve hayvan vücudunun, bitkinin veya nesnenin herhangi bir yerinden

alınan doku parçası, numunedir.

Örnek alma ise dokunun alınması iş-

lemidir. Çalışmamızda insan vücudundan örnek alma konu edilmiştir.

Suça ilişkin delil elde etmek ve elde edilmiş delillerdeki bulgularla

mukayese yaparak maddi gerçeği ortaya çıkartarak suç failini tespit

etmek amacıyla insan vücudundan biyolojik örnek alınabilmektedir.

Haluk Çolak, Mustafa Taşkın, a.g.e., s. 325; Osman Yaşar, Uygulamalı ve Yorumlu

5271 Ssayılı Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu, CemWeb Ofset, Ankara 2005, s. 410

Türk Dil Kurumu,

GTS.56dc402847cff9.55922698