76 / 437
TBB Dergisi 2016 (127)
Recep DOĞAN
75
olarak “cenin” kelimesi ise anne rahminde bulunan çocuk demektir.
1
Gerek Kur’an da, gerekse İslam hukukçuları arasında cenin kelimesi
sözlükteki bu anlamı ile kullanılmaktadır. Ancak İslam hukukçuları,
anne karnında bulunan biyolojik varlığa, döllenme anından doğum
anına kadar ana rahminde geçirilen süre ve gelişim evrelerine bağ-
lı olarak değişik isimler vermektedirler. Dolayısıyla, dini literatürde
üzerinde insan fizyonomisi belirmeye başlayan biyolojik varlığa cenin
denmekte, henüz bu evreye erişmemiş bulunan varlık ise geçirdiği bi-
yolojik evrelere göre, döl suyu (
nutfe
), pıhtı (
alaka
) ve et parçası (
mudğa
)
olarak adlandırılmaktadır.
2
Nitekim İmam Şafii’ ye göre, cenin “par-
mak, tırnak veya göz gibi organları belirmiş olup döllenmiş yumurta
veya et arasındaki farkı gösterecek bir yaratılışta” olan biyolojik varlı-
ğa işaret eder.
3
Bu aşamada ruhun üflenmesi ile çocuğun ger
çek hayatı
başlar ve bu aşama döllenmeden yüz yirmi gün geçtikten sonra gerçekleşir.
4
Kur’an’da ve İslami literatürde embriyonik dönemle ilgili bahsi
geçen bu evreler, tıbbî literatürde zigot, implantasyon, bedensel küt-
le ve organların oluşması şeklinde adlandırılmaktadır. Zigot, döllen-
me sırasında bir yumurta ile bir spermin birleşmesi sonucu meydana
gelen hücredir. İmplantasyon, ortalama süresi 6 gün olan aşılanmış
yumurtanın rahim mukoza tabakası veya örtüsüne bağlanma ve gö-
mülme sürecidir. İslami literatürde “
mudğa
” olarak belirtilen bedensel
kütle (
somites
) evresi ise gebeliğin yirminci gününden itibaren oluş-
maya başlar. Nihayetinde, organların oluşması evresi (
organogenesis
),
kemiklerin, etin, duyma ve görme organlarının yaratılması aşaması
olup gebeliğin dördüncü haftasından başlayıp sekizinci haftasına ka-
dar devam eder.
5
İslam hukuku açısından “cenin” terimi, anne karnındaki biyolojik varlığın
hayatına hangi evreye kadar son verilebileceğinin belirlenmesi açısından önem
1
Abdullah Kahraman, “İslam Hukukuna Göre Anne Rahminde Sakat Olan Çocuk-
ların Kürtaj Yoluyla Düşürülmesinin Hükmü, Dr. Müsfir b. Ali b. Muhammed
El-Kahtânî (Çev.
Abdullah Kahraman)”
Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Dergisi
, 2008, XII/1, ss.441-485. s.444; İbrahim Tüfekçi, “İslam Hukukuna Göre
Gebeliğin Sonlandırılması”,
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
, 2013,
Cilt-Sayı 45, ss.111-154, s.112.
2
Kahraman, s.445; Tüfekçi, s.113-120.
3
Kahraman, s.445.
4
Kahraman, s.445; Tüfekçi, s.114-120.
5
Tüfekçi, s.115.