dergi 127

Kadının Üreme Hakkı, Kürtaj, Çocuk Düşürme ve Düşürtme Suçları

5-13 Eylül 1994 tarihinde Kahire’de düzenlenen Birleşmiş Millet-

ler Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı’nda (ICPD, 1994) ise

“üreme sağlığı” kavramı üzerinde özellikle durulmuştur. Konferan-

sın sonunda kabul edilen tavsiyelerin, konferansa katılan devletler-

de uygulanabilmesi için 15 temel ilke kabul edilmiştir. Bu ilkelerden

8’incisinde, daha önceden Tahran’da belirlenen ebeveynlerin dünya-

ya getirecekleri çocukların sayısına ve aralığına serbestçe karar ver-

me haklarının bulunduğu hususu tekrar edilmiş, ayrıca ebeveynlerin

bu amaçla gerekli eğitime, bilgiye ve kaynağa ulaşma hakları olduğu

belirtilmiştir.

Bununla beraber, alınan kararların 7.2. maddesinde,

“üreme sağlığı” tanımı yapılmış, 7.3. maddesinde ise “üreme hakkı”

deyimine açık bir şekilde yer verilmiştir.

Söz konusu kararların 7.2. maddesine göre, “

üreme sağlığı

”, sa-

dece üreme sisteminin işlemesi ile ilgili hastalık ve sakatlıklara sahip

olmamayı değil, üreme sisteminin işlemesi, çalışması ve görevlerini

yerine getirmesi ile ilgili olarak ruhen, bedenen ve sosyal yönden tam

bir iyilik haline sahip olmayı ifade eder. Bu bağlamda, üreme sağlı-

ğı, tatmin edici ve güvenli bir cinsel hayata sahip olmanın yanında,

dilenilen zamanda ve sıklıkta üremeye ilişkin özgürlüğü ve yeteneği

de içerir. Dolayısıyla üreme hakları, her bireyin çocuk sahibi olmaya

odaklanmamış cinsel sağlığa ve üreme sağlığına en yüksek düzeyde

sahip olmasını sağlamak üzere, yerine getirilmesi gereken yükümlü-

lük, sorumluluk, hizmet ve olanaklara ilişkin hakları ifade etmektedir.

Kahire’de düzenlenen Birleşmiş Milletler Uluslararası Nüfus ve

Kalkınma Konferansı’nda alınan kararların 7.3. maddesinde “üreme

hakları” tanımlanmış olup buna göre “üreme hakları”, evrensel insan

hakları bağlamında, çiftlerin ve bireylerin yapacakları çocukların sa-

yısı ve aralığına özgür ve sorumlu olarak karar verebilmeleri, bunun

için gerekli bilgi ve kaynağa sahip olabilmeleri ve bu konuda karar ve-

rirken hiçbir şiddet baskı ve ayrımcılığa tabi tutulmamaları, şeklinde

tanımlanmıştır.

sı 11.6.1985 tarih ve 3232 sayılı Kanun’la uygun bulunmuş, Bakanlar Kurulu’nca

24.7.1985 tarihinde 85/9722 sayılı kararla onaylanmış ve 14 Ekim 1985 tarih ve

18898 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır.

Programme of Action Adopted at the International Conference on Population

and Development Cairo, (ICPD), 5-13 September 1994.

sites/default/files/event-pdf/PoA_en.pdf