Dergi 128

201

TBB Dergisi 2017 (128)

Abdullah ÖMERCİOĞLU

miştir. (Dan. VDDGK, 14.11.1986, 1986/16-18.)

Bu eski tarihli kararda

belirtilenin ötesinde, uygulamacılarla yapılan mülakatlara dayanarak,

vergi idaresinin yeni ceza belirlemesindense mahkeme tarafından ce-

zaya hükümde yer verilmesinin, malumun yerine getirilmesi olarak

nitelendiği ve iş yükünü azalttığı kanaatinde olunduğu saptanmıştır.

Kanımızca durum idari yargılama usulü çerçevesinde değerlendiril-

melidir. Dolayısıyla, vergi yargısının hukuksuzluğu tespit edip vergi

idaresini yönlendirici bir hüküm kurması gerekir. Durumun sonucu

değiştirmeyecek olması, hukuka uygun olduğu anlamına gelmez.

Ayrıca, yeni cezanın belirlenmesi, re ’sen araştırma ilkesi dolayısıyla

maddi gerçeğin ortaya çıktığı argümanına da dayandırılamaz.

Kanımızca; vergi mahkemeleri tarafından, iptal edilen ziyaı cezası

yerine yenisine hükmedilmesi, yukarıda açıklanan yetki kuralları do-

layısıyla yetki unsuru bakımından sakatlık taşımaktadır. Bu durumun

idare hukuku bakımından karşılığı “fonksiyon gaspı” olmaktadır. Ay-

rıca durum, Anayasa m.125’te yer alan idari mahkemelerinin, idari ey-

lem ve işlem niteliğinde kararlar veremeyecekleri açık hükmüne de

aykırılık oluşturmaktadır.

Sorunun çözülebilmesi için öncelikle vergi mahkemelerinin yeni

bir ceza niteliğinde karar verme yolundan vazgeçmesi; ancak vergi

idaresini yönlendirici hükümlere yer vermesi gerekmektedir. Bu şekil-

de, vergi ziyaı yoksa iptal; vergi ziyaı var ancak ceza yaptırımı yanlış

uygulanmışsa kısmi iptal; kesilen ceza hukuka uygunsa da ret kararı

vermekle yetinmelidir. Sistemsel olarak çözüm için ise; 2005 yılında

çıkarılan Kabahatler Kanunu ile kabahatlerin idari suç tiplerine dö-

nüştürüldüğü gibi VUK’taki kabahatlerin de suçlardan ayrılması, baş-

ka bir deyişle üç katlık vergi ziyaı cezasının vergi kaçakçılığı fiillerine

dayandırılmaması gerekmektedir. Ancak bu sistemde ısrar edilecekse,

VUK m.367/son hükmünün, üç katlık ceza uygulamasının vergi ka-

çakçılığı suçunun sübuta erdiğine ilişkin ceza yargılaması sonucuna

bağlanması yolunda yeniden düzenlenmesi gerekecektir. Ayrıca, ilk

suç isnadına varan bir yolu başlatan vergi elemanlarına kolluk nite-

lemesi yapılması; daha doğru bir ifadeyle vergi polisi

sisteminin et-

Serkan Ağar, “Vergi Davalarının Hukuki Niteliği”, 19 Ekim 2006, (www.idare.

), erişim: 21.03.2016.

Detaylı bilgi için bkz. Elif Pürsünlerli Çakar / Fatih Saraçoğlu, “Vergi Kaçakçılığı

ile Mücadelede Yeni Bir Model: Vergi Polisi Müessesesi (Fransa Örneği)”, İnönü

Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.5, Sa.2, 2014.