199 / 545
198
Vergi Mahkemesinin Vergi Kabahatleri Bakımından Kısmi Kabul İçeren İdari İşlem ...
dolayısıyla çelişen kararların mevcut olmayacağı ileri sürülebilmekte-
dir. Şöyle ki, örneğin sahte fatura kullanma kastı olmayan mükellefe
üç katlık vergi ziyaı cezası kesilmesi halinde vergi mahkemesi, kastın
varlığına bakmaksızın sırf sahte fatura kullanılmasından dolayı ceza-
yı hukuka uygun bulacaktır. Ceza mahkemesi ise failin kasten sahte
fatura kullanmaması nedeniyle beraat kararı verebilecektir. Bu durum
tipolojiye ilişkin olarak kabahat ve suç ayrımının doğal bir sonucu ola-
rak görünebilmektedir. Ancak kanımızca hem ceza yargılaması açı-
sından hem de vergi yargılaması açısından asıl amacın maddi gerçeğe
ulaşmak olması ve vergi ziyaı kabahatinin üç katlık cezayı gerektiren
halinin vergi kaçakçılığı fiillerinin işlenmiş olmasına bağlanması (asli
unsur) nedeniyle vergi mahkemesinde kastın ayrıca aranmamasının
fiili durumu etkilemeyeceği değerlendirilmektedir. Nitekim AİHM de
çeşitli kararlarında esaslı unsurların aynı olup olmadığının değerlen-
dirilmesi gerektiğini, fiile konu kabahat ve suçun esaslı unsurlarının
aynı olması durumunda çelişen kararların mevcut olduğu ve hukukun
birliği ilkesinin ihlal edilmiş olacağını belirtmiştir.
29
Bu sorunlar bir yana, konumuzun ana nedenini vergi mahkemesi-
nin kesilen üç katlık ziyaı cezasını bir kata düşürmesi ya da bir katlık
cezayı üç kata çıkarması oluşturmaktadır. Bu durum uygulamada ola-
ğan kabul edilmektedir. Örneğin Danıştay, KDV indirimlerinin red-
dedilmesi sonucu bulunan matrah farkından kaynaklı vergi ziyaına
ilişkin bir uyuşmazlıkta İzmir 4. Vergi Mahkemesi›nin 21.5.2008 tarih
ve E:2007/1336, K:2008/658 sayılı kararının vergi ziyaı cezasının vergi
aslının bir katını aşan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının oyçokluğu ile
bozulmasına karar vermiştir. Olayda vergi idaresi, mükellef aleyhine
üç katlık vergi ziyaı cezası kesmiş ve yerel mahkeme cezayı onamıştır.
Ancak temyiz üzerine Danıştay dairesi, yerel mahkeme kararını ver-
ginin aslı bakımından onamış vergi ziyaı cezası bakımından ise bir
kata indirerek hüküm kurmuştur.
30
Başka bir olayda ise, mükellefe defter ve belgelerini nedensiz ola-
rak ibraz etmediğinden bahisle üç kat vergi ziyaı cezası kesilmiş, dos-
ya uyuşmazlık konusu yapılmış ve Ankara 5. Vergi Mahkemesi tara-
29
Bkz. Baş:36855/97 ve 41731/98, k.t. 14.9.1999 (Ponsetti ve Chesnel, Fransa Dava-
sı).
30
Dan. 9.D., E. 2008/5263, K. 2011/7772, T. 17.11.2011.