Dergi 128

197

TBB Dergisi 2017 (128)

Abdullah ÖMERCİOĞLU

Vergi inceleme elemanı, kanunun emrini yerine getirerek, vergi

ziyaı kabahatinin vergi kaçakçılığı suçu oluşturan filler ile birlikte

işlendiğine kanaat getirirse üç kat ceza uygulamak mecburiyetinde-

dir. Kanaatimizce, suç nitelemesini savcılık dışında kolluk vasfı dahi

olmayan vergi inceleme elemanına bırakmak ve mükellefin cezasını

peşinen suçu işlemiş gibi belirlemek masumiyet karinesi başta olmak

üzere hukukun temel prensiplerine aykırılık oluşturur. Dahası, üç kat

kesilen vergi ziyaı cezasına karşı vergi mahkemesine başvurulması

halinde ayrıca kaçakçılık suçunun işlenip işlenmediğine hükmetme

yetkisi de vergi mahkemesinde değildir.

Vergi kaçakçılığı fiilinin sü-

buta erdiğini tayin etme yetkisi kanunla ancak Asliye Ceza Mahke-

mesine verilmiştir. Diğer türlü, vergi mahkemesinin üç katlık cezayı

onaylaması ancak ceza mahkemesinin vergi kaçakçılığı suçundan fa-

ilin beraatına karar vermesi

halinde çelişen kararlar mevcut olacak

ve hukukun birliği ilkesinden sapma oluşacaktır. Bu açıklamalar fiil-

lerin maddi unsurları bakımından geçerlidir. Manevi unsur açısından

bakıldığında ise; ceza mahkemesinde kastın varlığı aranırken vergi

mahkemesinde kast aranmamasının farklı sonuçlar doğuracağı ve

ve Gelir uzmanları tarafından yapılabilir (VUK m.128). Vergi incelemesi; Vergi

Müfettişleri, Vergi Müfettiş Yardımcıları, ilin en büyük mal memuru veya vergi

dairesi müdürleri tarafından yapılır. Ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığının merkez

ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar her hal ve takdirde ver-

gi inceleme yetkisini haizdir (VUK m.135). Bu denetimler sonucunda vergileme

ile ilgili olaylar ve hesap durumları, hazırlık işlemi mahiyetindeki vergi inceleme

raporu veya vergi yoklama tutanağına geçirilir.

Burada vergi mahkemesi, kanun hükmünü yerine getirebilmek adına, denetim

için zorunlu ölçüt olarak vergi kaçakçılığı suçunu oluşturan VUK m.359’daki fiil-

lerin varlığını denetlemekte ve bu ölçütlere uymayan işlemi iptal etmektedir. Bu

bakımdan vergi mahkemesi, kaçakçılık suçunun unsurlarının oluşup oluşmadı-

ğını da denetlemek durumunda kalmaktadır. Hem vergi yargılamasında hem de

ceza yargılamasında amaç maddi gereceğe ulaşmak olduğuna göre, her iki yargı-

lama sonucunda da kaçakçılık suçunun sübut edip etmediğine dair hüküm kurul-

ması zorunlu hale gelmektedir. Aradaki fark; ceza yargılamasının doğrudan vergi

kaçakçılığı suçunu konu edinmesi, vergi yargılamasının ise üç katlık vergi ziyaı

kabahati cezası dolayısıyla kaçakçılık fiillerini kanuni ölçüt olarak konu edinme-

sidir.

VUK m.367/son’a göre; “Ceza mahkemesi kararları, bu Kanunun dördüncü ki-

tabının ikinci kısmında yazılı vergi cezalarını uygulayacak makam ve mercilerin

işlem ve kararlarına etkili olmadığı gibi, bu makam ve mercilere verilecek karar-

lar da ceza hâkimini bağlamaz.” Dolayısıyla, ceza yargılamasında esastan beraat

hükmü verilerek vergi kaçakçılığı fiilini işlemediği sabit olan fail hakkında vergi

yargılamasında kaçakçılık fiiline binaen üç katlık vergi ziyaı cezası onanabilmek-

tedir.