Dergi 128

341

TBB Dergisi 2017 (128)

Barış BAHÇECİ

mektedir. Bu nedenle sorun TBK md 27 yanında, genel işlem şartlarına

ilişkin düzenlemeleri içeren md 20-25 çerçevesinde de değerlendirile-

cektir.

TBK’nın genel işlem koşullarına ilişkin denetimi, yürürlük ve

içerik olmak üzere iki ayrı türde karşımıza çıkmaktadır.

Bunlardan

yürürlük denetimi, TBK 21/1’de düzenlenen genel işlem koşullarının

sözleşme içeriğine girip girmediğini konu alır. İlgili hükme göre, “

Kar-

şı tarafın menfaatine aykırı genel işlem koşullarının sözleşmenin kapsamına

girmesi, sözleşmenin yapılması sırasında düzenleyenin karşı tarafa, bu koşul-

ların varlığı hakkında açıkça bilgi verip, bunların içeriğini öğrenme imkânı

sağlamasına ve karşı tarafın da bu koşulları kabul etmesine bağlıdır. Aksi tak-

dirde, genel işlem koşulları yazılmamış sayılır.

Sözleşmenin niteliğine ve işin özelliğine yabancı olan genel işlem koşulla-

rı da yazılmamış sayılır

”.

Temerrüt faizine ilişkin bir sözleşme hükmünün, genel kredi söz-

leşmesinin niteliği ve kredi sözleşmesi ile ilişkisi dikkate alındığında

işin özelliğine yabancı olmadığı ve dolayısıyla ikinci fıkra hükmünün

uygulanamayacağı açıktır. İlk fıkra hükmüyle ise karşı tarafça içeriği-

nin öğrenilmesi için gerekli imkânın sağlanması ve karşı tarafın bu

koşulları kabul etmesi gereği aranmakta, müşteriye bilgi verilmesi ve

müşterinin de bu içeriği kabulü halinde herhangi bir yaptırım öngö-

rülmemekte, sözleşme hükmü içerik yönünden irdelenmediği için her-

hangi bir hukuka aykırılık doğmamaktadır.

İkinci denetim türü olan içerik denetimi ise aralarında özel norm-

genel norm ilişkisi bulunduğu anlaşılan TBK’nin 24 ve 25. maddele-

rinde düzenlenmiştir. Bunlardan özel hüküm olan TBK md 24’e göre,

Atamer, Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, s. 4 Bazı yazarlarca ayrı bir de-

netim türü olarak yorum denetiminden bahsedilse de Havutçu tarafından belir-

tildiği üzere yorum, bir denetim türü değildir: Ayşe Havutçu, 6098 Sayılı Türk

Borçlar Kanunu’nun Genel İşlem Şartlarına İlişkin Hükümlerinin Değerlendiril-

mesi,

İzmir Barosu Dergisi,

Y. 2011, S. 2, s.46. Kaldı ki genel işlem şartlarının yo-

rumuna ilişkin TBK md 23’e göre: “Genel işlem koşullarında yer alan bir hüküm,

açık ve anlaşılır değilse veya birden çok anlama geliyorsa, düzenleyenin aleyhine

ve karşı tarafın lehine yorumlanır”. Yukarıda örneklerini verdiğimiz genel kredi

sözleşmesi hükümleri ise temerrüt faizinin ne şekilde hesaplanacağı konusunda

bir tereddüt yaratmamaktadır.

Atamer, Yeni Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Uyarınca Genel İşlem Koşullarının

Denetlenmesi, s. 28