381 / 545
380
(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende Ücret ve Kuramın Görüşlerinin ...
Ricardo, emeğin piyasa fiyatının doğal fiyatı aştığında emekçinin
yaşam koşullarının zenginleşeceğini ve bu durumun emekçiyi mutlu
edeceğini, zira emekçinin ne de olsa artık daha büyük oranda tüketim
maddesine ve keyif eşyasına, dolayısıyla daha sağlıklı ve büyük bir
aile yetiştirme gücüne sahip olacağını, bununla birlikte, yüksek ücret-
lerin itkisiyle, nüfus çoğaldığında emekçi sayısının artmasıyla ücretin
yine doğal fiyatına döneceğini, hatta bazen bir tepki olarak onun da
altına düşeceğini savlamaktadır.
78
Ricardo, emeğin piyasa fiyatının doğal fiyatının altına düştüğü
durumlarda emekçinin yaşam koşullarının sefalet derecesine varabi-
leceğini, daha açıkçası, alışkanlıkların vazgeçilmez kıldığı bütün o ke-
yif eşyasının yoksullaşan emekçinin yaşamından çıkıp gideceğini, işte
bu sıkıntılarla birlikte emekçilerin sayısı azalınca ve emeğe olan talep
yükselince emeğin piyasa fiyatının doğal fiyat seviyesine yükseleceği-
ni ve emekçinin de ücretlerin doğal düzeyiyle edinilebilecek mütevazı
tüketim mallarına sahip olabileceğini ifade etmektedir.
79
Ricardo, toplumdaki her iyileşmenin, bir başka deyişle, toplumun
sermayesindeki her artışın, emeğin piyasa fiyatının yükselmesini de
beraberinde getireceğini, ancak söz konusu yükselişin kalıcılığının
emeğin doğal fiyatının da yükselip yükselmediğine bağlı olarak deği-
şeceğini, bu durumun da yine ücretin harcandığı temel tüketim mad-
delerinin doğal fiyatında bir yükselme olup olmadığına bağlı olduğu-
nu belirtmektedir.
80
78
Ricardo, s. 68.
79
Ricardo, s. 68. Aslında Ricardo’nun buraya kadar anlattıkları hususlardan Marx
büyük oranda etkilenmiştir. Gerçekten de yukarıda belirtildiği üzere Marx, Ri-
cardo gibi denge ve tam rekabet halinde bir malın değerinin, o malın üretimi için
harcanan emek miktarı, diğer deyişle, iş süresiyle ölçüleceğini, emeğin, işçinin
maddi ve manevi işgücünden ibaret olup herhangi bir maldan farksız olduğunu
belirtmektedir. Marx, kapitalist ekonomi düzeninde işçinin emeğini çalışma gü-
cünü devam ettirmeye yeter bir fiyatla satacağını, bir başka deyişle, işçiye kendisi
ve ailesinin yaşamasını sağlamaya yeterli bir ücret verileceğini, ancak işçinin üc-
retine eşit kıymeti meydana getirecek zamandan daha uzun çalıştırılacağını be-
lirtmektedir. Marx, örneğin, işçinin en az geçimini karşılayan kıymeti altı saatlik
çalışma ile sağlıyorsa sermayedarın kendisini on saat çalıştıracağını, elde edilen
malların piyasada on saatlik emeğe paralel bir fiyatla satılacağından, dört saatlik
emeği karşılayan kıymetin patrona kalan artık değeri oluşturacağını belirtmekte-
dir. Marx, yukarıda ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı üzere, sermayedarın, çalışma
süresini uzatmak, işin verimini artırıcı, en az geçim haddini düşürücü önlemler
almak suretiyle işçiye ödenen ücretle işçinin yarattığı kıymet arasındaki farkı, kı-
sacası artık değeri artırmaya çalışacağını belirtmektedir. Bkz. Zarakolu, s. 60.
80
Ricardo, s. 70.