395 / 545
394
(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende Ücret ve Kuramın Görüşlerinin ...
dan güçsüz olan sınıfları korumak oluşturur. İşte söz konusu sınıfla-
rı korumak bakımından en önemli araçlardan birisini “asgari ücret”
oluşturmaktadır. Bu bağlamda söz konusu ücret, işçi ve ailesinin insan
haysiyetine uygun bir yaşam sürebilmesine yetecek miktarda saptan-
ması, sosyal hukuk devleti ilkesinin bir gereğini oluşturmaktadır. Bu
konu üzerinde ayrıntılı açıklamalara girişilmeden önce asgari ücretin
saptanması yöntemleri üzerinde kısaca durmak faydalı olacaktır.
Çağcıl uluslar, asgari ücretin saptanmasında çeşitli yöntemler
kullanmaktadırlar. Bu yöntemleri; serbest ve kişisel bağıt yolu, toplu
pazarlık yolu, sanayi komiteleri yolu, hakem kurulları yolu ve ulusal
asgari ücretler yolu olarak saptamak olanaklıdır.
106
Yukarıda yapılan
açıklamalardan anlaşılacağı üzere Türk mevzuatı asgari ücretin ulu-
sal düzeyde saptanmasını öngörmekte ve bu şekilde saptanan asgari
ücret genellikle düz işçilere uygulanmaktadır. Ülkede zaman zaman
asgari ücretin bölgeler arasında farklı düzeyde veya toplu görüşme
veya bireysel iş sözleşmeleriyle saptanması doğrultusunda öneriler
yapıldığını da belirtmek gerekir.
Kanımızca bu önerilerin hiç birisine itibar etmeyerek asgari ücre-
tin mevcut durumda olduğu gibi ulusal seviyede saptanması uygulan-
ması yöntemine devam edilmesi gerekir. Söz konusu diğer önerilerin
kabul edilebilir bir yanı bulunmamaktadır. Zira bahsedilen öneriler,
asgari ücretin daha yüksek bir şekilde saptanması için değil daha da
düşük olarak belirlenmesi için yapılmaktadır. Zaten mevcut durumda
ulusal düzeyde adeta bir sefalet ücreti olarak saptanmış bulunan as-
gari ücretin daha da düşürülmesini istemek bırakınız sosyal hukuk
devleti ilkesini, insanlık duygularıyla bile bağdaşmaz.
Öte yandan, asgari ücretin bireysel sözleşmelerle özgür! bir şekil-
de saptanması gerektiği savı da bütünüyle tutarsızdır. Gerçekten de
vahşi kapitalist bir rejimin uygulandığı ve niteliksiz işçi cenneti özel-
liğine sahip Türkiye’de işçinin özgür iradesinden bahsedebilmek ola-
naksızdır. Nitekim Marksistler haklı olarak, kapitalistler ile işçilerin
sahip oldukları şeyler arasındaki farklılıkların; özgür mübadele yo-
luyla söz konusu iki sınıf arasında işçi bakımından zorlayıcı bir ilişki
doğurduğu görüşünü savunmaktadırlar. Nitekim Marx, bir mübadele
106
Bu yöntemler hakkında fazla bilgi için bkz. Talas, C. Sosyal Ekonomi, Dördüncü
Bası, Sevinç Matbaası, Ankara 1976, s. 62-65.