399 / 545
398
(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende Ücret ve Kuramın Görüşlerinin ...
nominin gerekleri” şeklindeki muğlak ve aldatıcı gerekçeye dayalı
olarak düşük bir şekilde saptanmaktadır. Bu tutumun kabul edil-
mesine olanak yoktur. Bu bağlamda asgari ücretin saptanmasında
bir takım nesnel ölçütler çerçevesinde hareket edilmesi gerekir.
Gerçekten de asgari ücretin miktarının saptanmasında geçerli bir
takım nesnel ölçütler bulunmaktadır. Bu ölçütleri; işçinin önce-
likle yalnız başına ve daha sonra iki çocuklu
117
ailesi ile birlikte
göz önünde bulundurulabilen miktarın ilavesiyle bulunan geçim
ücreti, çeşitli sanayi dallarında ödenen ücretler ve sanayici veya
işverenin ödeme gücü ölçütleri oluşturmaktadır.
118
Bunlardan işçinin ailesi birlikte gereksinimleri veya geçim ücreti
ölçütünde öncelikle bir geçim ücretine ulaşmak için işçi ve ailesinin
gereksinimlerinin neler olduğunun saptanmasıyla işe başlanılır. Yine
bu ölçüt çerçevesinde, asgari ücretlerin zaman içerisinde oluştuğu ve
geliştiği gerçeği ve yer etkeni dikkate alınır. Gerçekten de özellikle dur-
gunluk ve bunalım dönemlerinde asgari ücretlerin düzeyleri önem-
li dalgalanmalara uğramaktadır. Burada genel ölçüyü; en az sosyal
gereksinimler anlayışının, insanlık haysiyeti ve onuruna bağlanabil-
mesi, bir ailenin yoksulluktan ötürü aynı sosyal grubun ailelerinden
derin bir şekilde farklı yaşamaya ve toplumda yerleşmiş durumların
dışında kalmaya zorlanmaması oluşturur. Bu bağlamda asgari ücretle-
rin işçi ve ailesinin yaşadıkları ortamdaki gereksinimlerine ulaşılarak
saptanmaya çalışılması gerekmektedir.
119
Az önce belirtildiği üzere asgari ücretin miktarının hesaplanma-
sında ikinci ölçütü, sanayide fiilen ödenmekte olan ücretlerin dikkate
alınması usulü oluşturur. Bu usulde asgari ücret, işçilerine en az ücret
veren sanayinin ölçüsüne göre değil, doğal olarak işleyen ve yalnız-
ca sadece sermaye çıkarlarını temel almayan çeşitli sanayiin nitelikli
olmayan işçilerine sağladıkları ücrete göre hesap edilir. Bu ölçüyle as-
gari ücretin saptanması durumunda bu ücretin o sanayiin bütün işçi-
lerine ödenir ve ayrıca kalite ve uzmanlık derecelerine göre de bir “sıra
düzen” (hiyerarşi) kurulur. Zira asgari ücretlerden amaç, ücretler ara-
sında bir tekdüzeliğin sağlanması değildir. Bir başka deyişle, bu usul-
117
Kamu görevlilerine çocuk yardımında bulunurken azami iki çocuk dikkate alındı-
ğına göre işçiler açısından da bu sınırdan ayrılmanın bir gereği yoktur.
118
Krş. Talas, s. 66.
119
Krş. Talas, s. 66-67.