Dergi 128

514

Yargı Kararları, Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kararları ve İlgili Mevzuat Perspektifinde ...

Psikolojik taciz, “Çalışma yaşamının var oluşundan bu yana ya-

şanan, ancak insan doğasının gereğinden ötürü açığa çıkarmaktan

kaçınılan, adeta bilinmezden gelinen karmaşık, çok boyutlu ve çok di-

siplinli bir konu olup bireylere üstleri, eşit düzeydeki çalışanlar veya

astları tarafından sistematik biçimde uygulanan her tür kötü muame-

le, tehdit, şiddet, aşağılama gibi davranışlardır.” (Tınaz, 2006: 13).

“İşyerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi” konulu

Başbakanlık genelgesinde psikolojik tacizin, kasıtlı ve sistematik ola-

rak belirli bir süre çalışanın aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması,

kişiliğinin ve saygınlığının zedelenmesi, kötü muameleye tabi tutul-

ması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıktığı ifade edilmiştir

(19.03.2011 tarihli Resmi Gazete).

Genel bir sorun olarak dikkat çeken psikolojik taciz ile ilgili yapı-

lan araştırmalarda psikolojik tacizin birçok çalışanı etkilediği ortaya

konulmuştur. Örneğin İsveç’te 1990 yılında yapılan bir araştırmada 4,5

milyon çalışanın psikolojik tacize maruz kaldığı (Tigrel ve Kokalan,

2009: 718), Amerika’da 2010 yılında yapılan bir araştırmada ise çalışan-

ların %9’unun yakın bir zamanda, %26’sının geçmişte psikolojik tacize

maruz kaldığı, %15’inin ise psikolojik tacize tanık olduğu belirtilmiştir

(WBI, 2013). İşyerinde psikolojik tacizin sadece çalışanları değil tüm

toplumu ve hatta ülke ekonomilerini de olumsuz biçimde etkilediği

yapılan çalışmalarla ortaya konulmuştur.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de psikolojik taciz vakaları

artış göstermektedir.

Özellikle eğitim ve sağlık alanında çalışanların

daha fazla psikolojik tacize maruz kaldıkları ifade edilmektedir.

İşyerlerinde psikolojik tacizin orta ve uzun vadede topluma ve ekonomiye zarar

verdiği yapılan çeşitli araştırmalarda ortaya konmuştur. Uluslararası Çalışma Ör-

gütü (ILO)’nün 2000 yılının Ekim ayında yayımladığı rapora göre, Almanya’da

her yıl psikolojik sağlık problemleri nedeniyle alınan izinler 2,2 milyon dolar ma-

liyete neden olmaktadır. Almanya’da yapılan bir araştırmaya göre, 1,5 milyon ça-

lışan işyerinde psikolojik tacize maruz kalmaktadır. İşyerinde yaşanan psikolojik

taciz ekonomik bakımdan yaklaşık olarak 13 milyar Euro zarara sebebiyet olmak-

tadır. Birleşik Krallık Sağlık ve Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı bir rapora göre

işyerinde psikolojik taciz gibi işyeri sorunlarının neden olduğu iş stresinin ülke

ekonomisine yıllık maliyeti yaklaşık 4 milyar sterlindir (

ÇSGB, 2013: 21).

Psikolojik tacizin önlenmesi başlıklı Başbakanlık genelgesinin yayımlanmasının

ardından kurulan Alo 170 mobbing şikâyet ve ihbar hattına 19 Mart 2013 itiba-

riyle toplam 5.890 başvuru yapıldığı, bu başvuruların yüzde 67’sinin özel sek-

törden, yüzde 33’ünün de kamudan olduğu, başvuranların %42’sinin kadın

%58’inin erkek olduğu belirtilmiştir

E.T: 07.05.2014).

Mobbing ile Mücadele Derneği Başkanı Hüseyin Gün, bugüne kadar 42 bin mob-