Dergi 128

519

TBB Dergisi 2017 (128)

Murat ALTUN / Ahmet SAYER / Abdulkadir BARUTÇU

Başbakanlık tarafından “İşyerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing)

Önlenmesi” başlıklı bir genelge yayımlanmıştır. Son dönemde bazı

kamu kurumları da personeline yönelik etik ilkelerle ilgili yaptıkları

düzenlemelerde psikolojik taciz kavramına yer vermektedirler.

2.1. Anayasa

Anayasanın başlangıç kısmında, her Türk vatandaşının Anayasa-

daki temel hak ve hürriyetlerden eşitlik ve sosyal adalet gereklerince

yararlanarak onurlu bir hayat sürdürme ve maddî ve manevî varlığı-

nı bu yönde geliştirme hak ve yetkisine doğuştan sahip olduğu ifade

edilmiştir.

Anayasanın 10’uncu maddesinde “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet,

siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayı-

rım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.”, 17’inci maddesinin birin-

ci bendinde, “Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve

geliştirme hakkına sahiptir.”, üçüncü bendinde “Kimseye işkence ve

eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya

veya muameleye tabi tutulamaz.” hükümleri yer almaktadır. Anaya-

sanın bu hükümlerinde yer verilen “eziyet” kavramının salt fiziksel

değil, manevi eziyeti de kapsadığı açıktır. Bu şekli ile Anayasa, her-

kesin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkını temel

haklar arasında saymakla ve kimseye eziyet yapılamayacağını anaya-

sal düzeyde düzenlenmekle psikolojik taciz uygulamasını engelleyici

ve yasaklayıcı yaklaşımını ortaya koymaktadır (Altay, 2013: 10).

Ayrıca Anayasanın “Çalışma hakkı ve ödevi” başlıklı 49’uncu

maddesindeki “Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalış-

ma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı

desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yarat-

mak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır.” hükmü,

çalışma barışı önündeki en büyük engellerden biri olan psikolojik taci-

zi önlemeye yönelik tedbirlerin alınması görevini Devlet kurumlarına

yüklemektedir.

Örneğin 17.12.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Sayıştay Denetçilerinin

Mesleki Etik Kurallarına İlişkin Usul ve Esasların 15. maddesinde “Denetçilere

yönelik özlük haklarını kısıtlayıcı, kariyerlerine zarar verici mesleki tacizde ve ça-

lışma yaşamı kalitesini düşüren psikolojik tacizde (mobbing) bulunmaz ve bunun

oluşmasını önleyici gerekli tedbirleri alır” hükmüne yer verilmiştir.