231 / 405
230
Kira Tespit Davası ve Esasları
Turkish Code of Obligations regulates rental fee in some periods in-
dependently from the parties’ negotiotion on the growth rate for
rent. According to this, the judge determines the amount of rent
based on certain principles.after the five year periods of rental cont-
ract. These principles are producer price index rate, the situation of
rental and leading rental fees.
In this study, the limitations to the rental fee and declaratory
judgement action for rent have been examined.
Keywords:
Tenancy Agreement, Rental Fee, Determining the
Rental Fee, Producer Price İndex, Leading Rental Fee, Declaratory
Judgement Action for Rent.
GİRİŞ
Kira sözleşmesinin unsurlarından bir tanesi de kira bedelidir. Kira
sözleşmesinin tarafları kural olarak kira bedelini özgür iradeleriyle
belirleyebilirler. Kira sözleşmesinin kurulması sırasında, sözleşme öz-
gürlüğü ilkesinin sınırları çerçevesinde taraflar kira bedelini belirle-
yebilirken; sözleşmenin devamı sırasında yeni kira dönemlerinde kira
bedelinin tespiti bir takım sınırlamalara tabi tutulmuştur.
TBK yürürlüğe girmeden önce, 6570 sayılı GKHK’nin 2 ve 3. mad-
delerinde kira bedelinin belirlenmesinin esasları düzenlenmişti. Fakat
AYM, söz konusu düzenlemeleri mülkiyet hakkının özüne dokunur
nitelikte sınırlamalar içerdiği gerekçesi ile iptal etmişti. Buna karşılık
AYM, kira bedeline sınırlama getirilmesini prensip olarak da reddet-
memiştir. Bu nedenle AYMkararın yürürlük tarihini altı ay erteleyerek
kanun koyucuya düzenleme yapması için süre tanımıştır. Fakat TBK
yürürlüğe girene kadar geçen süreçte, kira bedelinin belirlenmesine
ilişkin temel bir düzenleme yapılmamıştır. Bu nedenle kira parasının
belirlenmesi sorunu ve bu konudaki kanun boşluğu içtihatlarla belir-
lenmiştir. Uygulama ve doktrindeki görüşlere paralel olarak TBK’nin
344 ve 345. maddelerinde kira bedelinin nasıl belirleneceği düzenlene-
rek, kira bedeli konusundaki kanun boşluğu nihayet doldurulmuştur.
Bu çalışmanın konusunu kira bedelinin tespiti oluşturmaktadır.
Çalışmada kira bedelinin sınırlanmasına ilişkin TBK öncesi döneme
kısaca değinilmiştir. Kira bedelinin belirlenmesi, belirlemedeki esas-
lar ve kira tespit davası, esas itibariyle TBK’deki düzenlemeler çerçeve-
sinde incelenmiştir.