256 / 405
255
TBB Dergisi 2017 (129)
Gizem KILIÇ ÖZTÜRK
dar açılan bir tespit davasında alınan karar geriye etkili olacaktır.
109
Bu
sürede dava açılmamış veya karşı tarafa yazılı bildirimde bulunulma-
mışsa, açılan tespit davası sonucunda belirlenen bedel bir sonraki kira
yılında uygulanacaktır.
110
Kira konusunun el değiştirmesi ihtimalinde, daha önceki kiraya
veren tarafından TBK m. 345’te belirtilen sürede ihtarname gönderil-
mişse, yeni malikin açacağı davada verilen karar da geriye etkili ola-
caktır.
111
TBK m. 345/II hükmü, kira tespit davasının yalnızca kiraya veren
tarafından açılması ihtimalini kaleme almıştır. Kira tespit davasının,
kiracı tarafından açılması mümkün olduğundan, kiracının açtığı da-
vada TBK m. 345/I hükmünü uygulamak gerekir. Dolayısıyla sözleş-
mede artış kararlaştırılmamış veya kiracı tarafından önceden ihtar çe-
kilmemiş olsa dahi kiracının açtığı davada verilen kararın geriye etkili
olduğu kabul edilmelidir.
112
TBK m. 345/III’e göre, sözleşmede yeni kira döneminde kira bede-
linin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonu-
na kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu
yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur. Kira sözleşmesinin
tarafları, yeni kira döneminde kira bedelinin artacağına karar vermiş
olmakla birlikte, artış oranını belirlememiş olabilirler. Bu durumda ki-
racı beklenmedik bir artışla karşı karşıya olmadığından, tespit davası
yeni kira dönemine 30 gün kala açılmamış veya karşı tarafa bildirimde
bulunulmamış olsa dahi;
113
yeni kira döneminin sonuna kadar açılan
davada mahkemenin belirlediği kira bedeli, yeni dönemin başlangı-
cından itibaren geçerli olacaktır.
Kira tespit davasının hukuki niteliği tartışmalıdır.
114
Bir görüşe
göre, kira bedelinin belirlenmesi için açılan dava tespit davası nite-
liğindedir. Yargıtay’ın 07.07.1965 tarihinde verdiği İçtihadı Birleştirme
Kararı’nda da kira bedelinin belirlenmesi davasının tespit davası nite-
Hükümler, s. 639.
109
Aydemir, s. 263; İnceoğlu, s. 156.
110
Yavuz- Acar- Özen, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, s. 638; İnceoğlu, s. 156.
111
İnceoğlu, s. 157.
112
İnceoğlu, s. 155.
113
İnceoğlu, s. 158.
114
Topuz- Topuz, s. 85.