258 / 405
257
TBB Dergisi 2017 (129)
Gizem KILIÇ ÖZTÜRK
ve kiraya verenin de ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin bunu kabul et-
mesinin tespit davası üzerindeki etkisi tartışmalıdır.
119
Doktrinde bir
görüşe göre, kiraya veren ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin önceki kira
dönemindeki miktarı veya kendisinin kabul etmediği artış mikta-
rı üzerinden verilen kira bedeli elden teslim alırsa, kira tespit davası
açma hakkını kaybeder. Buna karşılık, kira bedeli kendisine elden ve-
rilmeyip banka hesabına yatırılıyorsa, kiraya veren ihtirazi kayıt ile-
ri sürmeksizin hesabına yatırılan kira bedelini çekse dahi kira tespit
davası açabilecektir.
120
Diğer bir görüşe göre, kiraya verenin, ihtirazi
kayıt ileri sürmeden veya dava açmadan yapılan ödemeyi uzun süre
kabul etmesi halinde; taraflar arasında zımni anlaşma söz konusu ola-
cak ve kiraya veren tespit davası açma hakkını kaybedecektir.
121
SONUÇ
Özel hukukta sözleşme özgürlüğü ilkesi kural olarak kabul edilse
de, bazı hallerde, özellikle sözleşmenin zayıf tarafını korunmak ama-
cıyla sözleşme özgürlüğü sınırlandırılmaktadır. Kira sözleşmelerinde,
kira bedelinin belirlenmesi bakımından da böyle bir sınırlama söz ko-
nusudur.
TBK yürürlüğe girmeden önce, kira bedelinin belirlenmesi ko-
nusunda temel bir yasal düzenleme mevcut olmadığından; kira be-
delinin hangi esaslar doğrultusunda belirleneceği içtihatlar ile tespit
edilmişti. 18.11.1964 tarihli Yargıtay İBK’de, kira parasının sınırlandı-
rılmasına ilişkin boşluğun bilirkişice tespit edilecek olağan rayiç ve bu
tespit edilemezse ekonomik esaslar ve hak nesafet uyarınca belirlene-
ceği saptanmıştır.
119
İnceoğlu, s.129; Kaynar, s. 54.
120
Gümüş, s. 74; Kaynar, s. 54.
121
İnceoğlu, s. 130; “Alacaklı, sözleşmedeki artış oranına göre aylık kiranın
297.000.000.-TL olması gerektiğini belirterek, eksik ödenen kira farklarını talep
etmektedir. Borçlular ise Eylül 2002 tarihinden itibaren on ay süreyle aylık kirayı
185.000.000.-TL olarak konutta ödemeli posta havalesi ile göndermiş ve bu kira
parası alacaklı tarafından hiçbir ihtirazı kayıt ileri sürülmeksizin kabul edilmiş-
tir. Uzun süre aylık 185.000.000.-TL olarak ödenen kira parasını itirazsız kabul
eden alacaklı ile borçlular arasında aylık kiranın 185.000.000.-TL olduğu konu-
sunda zımni bir anlaşma meydana gelmiştir. Talep edilen aylar kirası ait oldukları
ay içinde belirtilen miktar üzerinden ödenmiş olduğundan talebin reddine karar
verilmesi gerekir…”, Yargıtay 6. HD, T. 08.03.2004, E. 2004/1341, K. 2004/1492,
Kazancı İçtihat Bankası,
www.kazanci.com(erişim tarihi: 01.03.2016).