251 / 405
250
Kira Tespit Davası ve Esasları
ise, kira bedelinin ilk üç uzama yılında toptan eşya fiyat endeksindeki
artış oranına göre belirlenip dördüncü uzama yılında ise tespitin rayi-
ce göre yapılması yönündeydi.
90
TBK m. 344/III hükmündeki
“ve bundan sonraki her beş yılın sonun-
da”
ifadesi doktrinde farklı şekillerde yorumlanmıştır. Bir görüşe göre,
daha sonraki rayiç bedele göre kira tespitleri altıncı yenileme yılını
takip eden her beş yılın sonunda istenebileceğinden, belirlenen kira
bedeli on iki ve on sekizinci kira yıllarına ilişkin olmalıdır.
91
Diğer bir
görüşe göre, Kanun’un açık ifadesi karşısında her beş yılda bir yapıl-
ması mümkün olan rayiç bedel tespiti davasının sonraki dönemlerde,
onuncu ve on beşinci yılın sonunda açılabilmesi ve kira bedelinin on
birinci ve on altıncı yıllara ilişkin olarak belirlenmesi gerekir.
92
Kanımızca kira bedelinin belirli aralıklarla rayiç bedele göre be-
lirlenmesini öngören bu hüküm; kiralayanın yalnızca üretici fiyat en-
deksi artış oranına göre bir artış elde etmesinin yanında, dönem dö-
nem rayiç bedel esasının uygulanmasını öngörerek, kira bedelini, aynı
çevredeki konut ve çatılı işyerlerinin kira getirileriyle denk duruma
getirmeyi amaçlamaktadır. Kanun koyucu emsal bedellere göre kira
tespitinin yapılmasını beş yıllık süreler için öngörüldüğünden, TBK
m. 344/III gereği yapılacak artışın her beş yılda bir ve bir sonraki dö-
nem için geçerli olacak şekilde, başka bir ifadeyle on birinci ve on al-
tıncı yıllara ilişkin olması görüşü isabetlidir.
TBK m. 344/III’ün son cümlesinde, her beş yıldan sonraki kira yı-
lında yukarıdaki esaslar çerçevesinde belirlenen kira bedelinin, önceki
fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebileceği düzenlenmiştir. Bu
ve nesafete göre kira bedelinin tesbit edilmesi doğru değildir.”, Yargıtay 6. HD, T.
12.01.2015, E. 2014/4518, K. 2015/27, Kazancı İçtihat Bankası,
www.kazanci.com(erişim tarihi: 01.03.2016)
90
İnceoğlu, s. 140; “Davada taraflar arasındaki ilk kira ilişkisi 1.7.2001 tarihli kira
sözleşmesine dayanmakta olup, tespiti istenilen ilk kira dönemi ( 2006 ) akdin ku-
rulmasından itibaren ki 5. dönemdir. Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarına göre,
akdin kurulduğu tarihten itibaren ilk 3 yıl endeks dönemi olup, bu 3 yılın sonunda
ise kira tespiti hak ve nesafet kurallarına göre yapılacaktır. Somut olayda, tespiti
istenilen dönem, akdin kurulmasından itibaren ki 5. dönem olduğundan dolayı,
hak ve nesafet esaslarına göre kira bedelinin tespitinde bir isabetsizlik yoktur.”,
Yargıtay 3. HD, T. 07.04.2009, E. 2009/1477, K. 2009/6126, Kazancı İçtihat Bankası,
www.kazanci.com(erişim tarihi: 01.03.2016)
91
Gümüş, s. 67; Aydoğdu- Kahveci, s. 618; Öncü, s. 332.
92
Yavuz- Acar- Özen, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, s. 632; İnceoğlu, s. 142.