255 / 405
254
Kira Tespit Davası ve Esasları
345’de düzenlenmiştir. Kira parasının tespiti talebinde; kira tespiti da-
vasını, taşınmazın maliki açabileceği gibi, taşınmazı kiralayan ya da
kiracı da açabilir.
103
Kira tespiti ancak kira sözleşmesinin varlığı halin-
de istenebilecektir.
104
Kiralanan kiracı tarafından boşaltılmış olsa da
boşaltma tarihine kadar kira parasının tespiti istenebilir.
105
Kira sözleşmesinde, taraflar artış oranı belirlemişlerse, kiracı yeni
dönemde kira bedelini artış yapmadan ödemesi halinde temerrüde
düşecek ve bu durum tahliye sebebi oluşturacaktır.
106
Kiraya verenin
bu halde, tespit davası açmak yerine TBK m. 315’e dayanması daha
lehine olacaktır.
TBK m. 345’ e göre,
“Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her za-
man açılabilir.”
Düzenlemede kira bedelinin belirlenmesine ilişkin da-
vanın her zaman açılabileceği belirtilmekle birlikte; davanın açılma
zamanı, tespit edilen kira bedelinin hangi dönem için geçerli olacağı
konusunda önem taşır.
107
Kira bedelinin belirlenmesi davasının han-
gi kira dönemine etki edeceği TBK m. 345/II’de düzenlenmiştir. Buna
göre, “
Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki
bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedeli-
nin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması
koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahke-
mece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren
kiracıyı bağlar.”
Kira tespit davası, yeni kira döneminin başlamasından
en geç otuz gün önce açılmış veya artırım talebi bu süre içinde karşı
tarafa yazılı olarak bildirilmişse;
108
tespiti istenen dönemin sonuna ka-
103
Erdoğan, s. 1371; Yavuz- Acar- Özen, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, s.
638; Yargıtay 3. HD, T. 01.11.2012, E. 2012/17279, K. 2012/22404, Kazancı İçtihat
Bankası,
www.kazanci.com(erişim tarihi: 01.03.2016)
104
“…taraflar arasında kiracılık ilişkisinin kalmaması nedeniyle, kira parasının tespi-
tini istemenin mümkün olmadığı gözetilmelidir.”, Yargıtay 6. HD, T. 03.06.2014,
E. 2013/15358, K. 2014/7232, Kazancı İçtihat Bankası,
www.kazanci.com(erişim
tarihi: 01.03.2016)
105
Erdoğan, s. 1371; “Kiralanan 24.11.1979 tarihinde boşaltılmış ise de, davacının
01.03.1979 tarihinden boşaltma tarihine kadar tespit edilecek yeni kira parasını
almaya hakkı olacağından kira parasının tespitini istemekte hukuki yararı bulun-
maktadır. Davanın boşaltmanın gerçekleşmesinden sonra açılması sonucu etkile-
mez.”, Yargıtay 3. HD, T. 16.09.1980, E. 1980/4047, K. 1980/4475, Erdoğan, s. 1382.
106
İnceoğlu, s. 154.
107
Yavuz- Acar- Özen, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, s. 638.
108
En geç otuz gün kala yazılı bildirimin tebliğe çıkarılmasının yeterli olduğu yönün-
de bkz. Madde Gerekçesi, ayrıca Yavuz- Acar,- Özen, Türk Borçlar Hukuku Özel