265 / 405
264
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Uyarınca Ticari İşletme Rehni
A. Tarafları
Rehin sözleşmesi, rehin hakkının tesisi etmek amacıyla rehin ve-
ren ile alacaklısı arasında imzalanmaktadır. 31.12.2016 tarihli ve 29935
(3. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticari İşlemlerde Re-
hin Hakkının Kurulması ve Temerrüt Sonrası Hakların Kullanılması
Hakkında Yönetmelik’in 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (j) bendi
uyarınca rehin alacaklısı,
“Rehne konu varlığın mülkiyetini devralma, ala-
cağını 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca faaliyet gösteren varlık yöne-
tim şirketlerine veya uygun gördüğü başka bir üçüncü kişiye devretme, rehinli
taşınır varlıkları kiralama ve lisans haklarını kullanabilme, rehinli taşınır var-
lığı denetleme, değerini tespit ettirme veya genel hükümler çerçevesinde para-
ya çevirme yetkisi ile bunlarla sınırlı olmaksızın Kanun ve genel hükümlerde
belirtilen hak ve yetkilere sahip alacaklıyı ve haleflerini”
; (m) bendi uyarın-
ca rehin veren ise
“Mevcut veya müstakbel bir borca güvence teşkil etmek
amacıyla taşınır varlığını rehin gösteren borçlu veya üçüncü kişiyi”
ifade et-
mektedir. İlgili Yönetmelik’in 10’uncu maddesinin 1’inci fıkrasına göre
rehin alacaklısı; kredi kuruluşları, tacir, esnaf iken, 2’nci fıkrasına göre
rehin veren; tacir, esnaf, çiftçi, üretici örgütü veya serbest meslek er-
babı olabilir.
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 3’üncü maddesi uya-
rınca
“Rehin sözleşmesi; a)Kredi kuruluşları ile tacir, esnaf, çiftçi, üretici ör-
gütü, serbest meslek erbabı gerçek ve tüzel kişiler arasında, b)Tacir ve/veya
esnaflar arasında yapılır”
. Ticari İşlemlerde Rehin Hakkının Kurulması
ve Temerrüt Sonrası Hakların Kullanılması Hakkında Yönetmelik’in
10’uncu maddesinin 3’üncü fıkrasına göre ise rehin hakkı; rehin ala-
caklısı bir kredi kuruluşu ile rehin veren tacir, esnaf, çiftçi, üretici ör-
gütü veya serbest meslek erbabından herhangi biri veya rehin alacak-
lısı tacir/esnaf ile rehin veren tacir/esnaf arasında kurulabilmektedir.
Buna göre; çiftçi, üretici örgütü veya serbest meslek erbabının rehin
sözleşmesinde rehin alacaklısı olması ve bu kimselerin, tacir ve/veya
esnaftan birinin rehin alacaklısı olması hâlinde sözleşmede rehin ve-
ren olması da mümkün olmayacaktır.
Rehin sözleşmesinin taraflarından birini oluşturan kredi kuru-
luşları, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 2’nci maddesinin
1’inci fıkrasının (e) bendinde “
19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık
Kanunu uyarınca faaliyet gösteren bankalar ve finansal kuruşlar, 21/11/2012