Dergi 129

349

TBB Dergisi 2017 (129)

Ferah GÜÇLÜ YILMAZ

satlı ve kasıtlı bir yolla,

toplum içinde şekillendirmektedir. Başka bir

deyişle eğitim aracılığıyla bireye, içinde yaşadığı topluma ve zaman

dilimine, sosyal, kültürel, politik, ekonomik, psikolojik ve daha birçok

yönden uyum sağlamasına yardım edilmektedir. Bu yardım bireyin

yetenek, tutum ve davranış biçimlerini, temel ilke ve değerler altın-

da geliştirmesine yöneliktir. Eğitim bu amaçla, bireyi istendik yönde

etkilemekte ve önceden saptanmış amaçlara uygun bilgi, beceri ve

anlayışlarla donatmaktadır. Bu durumda eğitimin, toplumsallaşma,

kültürleme, siyasallaşma ve ekonomik yetkinliğe ulaşma sürecinde,

çok önemli işlevleri olan yaşamsal bir etkinlik olarak

tanımlanması

da mümkündür. Dolayısıyla eğitim, ülkenin siyasi yapılanmasından

ve hükümetlerin siyasi kararlarından etkilenen bir mekanizma ola-

rak, çok değişkenli bir yapıya sahiptir. Ancak nitelikli bir eğitim için,

dönemlik siyasi politikalara göre değişmeyen, uzun vadede geçerli

olacak, ‘eğitim’ kavramına genel bir perspektif kazandıracak eğitim

felsefelerine ihtiyaç vardır. Eğitimin tanımında kullanılan, ‘önceden

saptanmış amaçlar’ ve ‘istendik yönde davranış geliştirme’ ifadele-

ri arkasındaki, ‘kime göre?’ sorusu, benimsenen eğitim felsefelerine

göre değişmektedir. Ayrıca bu soru başka soruları da peşinden sürük-

lemektedir. Örneğin; ‘Eğitim bir amaç mı, yoksa bir araç mıdır? Eğitim

bir amaçsa, ‘21. yüzyılın bireyi’nin yetiştirilmesinde, hangi ilke ve de-

ğerlerden yola çıkılmalıdır? Eğitim bir araç ise, hangi ilke ve değerlere

hizmet edilecektir? Eğitim hem bir amaç hem de bir araç olarak ele

alınacaksa, hangi temellere göre biçimlendirilmelidir?

Bu çalışmanın amacı; eğitim sistemlerinin geliştirilmesinde eği-

tim felsefelerinin önemini belirterek, eğitim açısından ‘doğru’ ve ‘doğ-

ru yetiştirmek’ kavramlarını analiz etmektir. Aynı zamanda 21. yüzyıl

çok kültürlü eğitim sistemleri içinde ‘birey’, ‘hukuk devleti’, ‘etik, de-

mokratik, laik eğitim’ kavramları arasında, kurulması zorunlu görü-

nen mantıksal ilişkiyi ortaya çıkararak, bu ilişkinin zedelenmesi du-

rumunda oluşacak bireysel ve toplumsal sorunlara dikkat çekmektir.

Çalışmada sunulan bilgi, açıklama ve yorumlar doğrultusunda, sonuç

ve tartışma bölümünde, eksikliklerin giderilmesine yönelik öneriler

getirmektir.

Özcan Demirel, Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı, Pegem A Yayıncılık,

Ankara 2015, 21. Baskı, s.6

Yaşar Yavuz, Eğitim Bilimine Giriş, Dinozor Kitapevi, İzmir 2006, s.29