219 / 457
218
Türk Mevzuatında Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu
müdahalelerin denkleştirilmesi talepleri ile karşılaşabilecektir.
129
Ta-
şınmaz malikinin mülkiyeti taşkın kullanması çevre müdahalelerin-
den de kaynaklanabileceği için TMK m.730, komşuluk hukukunun
bir parçası olarak, çevreyi kirletenin sorumluluğuna gidilebilecek
yollardan biridir.
130
Taşınmaz malikinin buradaki sorumluluğu, ku-
sura dayanmayıp, malike kurtuluş kanıtı getirme imkânı vermediği
için ağırlaştırılmış kusursuz sorumluluk olduğu kabul edilmektedir.
Kusur şartı aranmadığından malikin ayırt etme gücüne sahip olması
da gerekmez. Malikin sorumluluğu mülkiyet hakkının taşkın kulla-
nılmasından kaynaklandığından, malik, beklenmeyen hal ve üçüncü
kişilerin davranışından sorumlu değildir.
131
Taşınmaz malikinin sorumluluğunun şartları genel ve özel şartlar
olarak ikiye ayrılabilir. Genel şartlar; zarar, uygun illiyet bağı ve huku-
ka aykırılıktır. Sorumluluğun özel şartları ise taşınmaz malın üzerin-
de ayni hak bulunması ve taşkın bir kullanma olmasıdır.
132
3.1.4. Taşınmaz malikinin sorumluluğunda açılabilecek
davalar
TMK m.730’un “
Bir taşınmaz malikinin mülkiyet hakkını bu hakkın
yasal kısıtlamalarına aykırı kullanması sonucunda zarar gören veya zarar
tehlikesi ile karşılaşan kimse, durumun eski hâline getirilmesini, tehlikenin ve
uğradığı zararın giderilmesini dava edebilir. Hâkim, yerel âdete uygun ve ka-
çınılmaz taşkınlıklardan doğan zararların uygun bir bedelle denkleştirilmesine
karar verebilir.
” ifadesinden anlaşılacağı üzere taşınmazını taşkın ola-
rak kullanan malikin açabileceği üç dava öngörülmektedir. Bu dava-
lar; eski hale getirme davası, tazminat davası ve tehlikenin giderilmesi
davasıdır.
3.2. Fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesi
“Hukuka uygun müdahalelerden doğan sorumluluk” olarak da
ifade edilen fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesinden doğan sorumlu-
luk; hukuken korunan bir varlığa, yine hukuken korunan bir üstün
129
Eren, Mülkiyet Hukuku, s.457; Çakırca, s.68.
130
Çakırca, s.68.
131
Eren, Mülkiyet Hukuku, s.656; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s.588.
132
Eren, Mülkiyet Hukuku, s.658 vd.; Güneş, s.313, 314.