218 / 457
217
TBB Dergisi 2017 (130)
Zeynep GÜDÜK
genel olarak olumlu müdahaleler, olumsuz müdahaleler ve manevi
müdahaleler olmak üzere üç gruba ayrılarak incelenmektedir.
125
Olumlu müdahaleler (
positiven Immissionen
); katı, sıvı ve gaz ha-
lindeki müdahaleler yoluyla çevre etkileri doğururlar. Olumlu mü-
dahalelere havanın kirlenmesine neden olan is, duman, kurum, toz
oluşturmak; kötü koku yaymak; gürültü yapmak; yer sarsıntısına yol
açmak; nükleer atıklar ile toprağı, suyu, havayı kirletmek örnek ola-
rak gösterilebilir.
126
Olumsuz müdahale (
negativen Immissionen)
ise, bir
taşınmazın işletilmesi veya kullanılması sebebiyle komşu taşınmazın
hava, ışık, rüzgar gibi enerji kaynaklarından faydalanmasının engel-
lenmesi ya da manzarasının kapanması gibi davranışlardır. Olumsuz
müdahalelerin de TMK m.737’nin koruma alanı kapsamında oluğu-
nu kabul etmek gerekir. Zira sanayileşmenin ve kentleşmenin giderek
arttığı günümüzde, çevreyi korumak için TMK m.737’nin olabildiğin-
ce geniş yorumlanması doğru olacaktır.
127
Manevi müdahaleler ise bir
taşınmazın işletilmesine veya kullanılmasına bağlı olarak komşuların
manevi bütünlüklerini etkileyen; ruh sağlıklarını ve iç huzurlarını bo-
zan, hoşa gitmeyen, taciz eden müdahalelerdir. Manevi müdahalelere
örnek olarak, belediyenin hayvan itlaf alanın çevrede bulunması, akıl
hastanesi olarak kullanılan komşu binadaki akıl hastasının bakışları,
mezarlık, genelev, genel tuvaletler, sürekli atlama tehlikesi oluşturan
işyeri kurulması gösterilebilir.
128
3.1.3. Çevre etkisi doğuran taşkın müdahalenin taşınmaz
malikine Medeni Kanun çerçevesinde yüklediği sorumluluk
Taşınmaz mülkiyetinin kullanılmasında, taşınmaz mülkiyetinin
sınırlarının aşılması durumunda malikin sorumluluğu TMK m.730’da
düzenlenmektedir. Buna göre malik, mülkiyet hakkını kullanırken
kanun tarafından belirlenen sınırları aşması durumunda mülkiyet
hakkını taşkın bir şekilde kullanmış olacaktır. Bunun neticesinde de
malik, zarar görenin, zarar tehlikesinin giderilmesi, zarar tehlikesi-
nin önlenmesi, zararın tazmini ve yöresel örfe uygun ve kaçınılmaz
125
Sirmen, s.285;
126
Akipek/Akıntürk, s.258; Sirmen, s.258.
127
Eren, Mülkiyet Hukuku, s.369; Ulusan s.164; Çakırca, s. 67.
128
Akipek/Akıntürk, s. 558; Sirmen, s.288; Eren, Mülkiyet Hukuku, s.369; Ulusan
s.164; Çakırca, s. 67; Güneş, s.308.