Dergi 130

364

Güncel Gelişmeler Işığında Türk Vatandaşlığının İstisnai Haller Kapsamında Kazanılması

daşlığa alınacak yabancıları belirlerken mülga Kanunda da yer alan

‘vatandaşlığa alınması Bakanlar Kurulunca zaruri görülenler’ bendini

‘vatandaşlığa alınması zaruri görülenler’; ‘Türkiye’ye sanayi tesisleri

getiren sosyal, ekonomik alanlarda veya bilim, teknik veyahut sanat

alanlarında olağanüstü hizmeti geçmiş veya hizmeti geçeceği düşü-

nülen kimseler’ bendini ise ‘Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya

bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alan-

larda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili ba-

kanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler’ şeklinde

değişiklikler yaparak korumuştur. Yeni Kanun, 403 sayılı Kanun’da

yer almayan ‘göçmen olarak kabul edilen kişiler’ grubunu da istisnai

haller kapsamında Türk vatandaşlığını kazanabilecek yabancılara

dâhil etmiştir. Ancak mülga Kanunda ‘Türk soyundan olanlarla, eş-

leri ve reşit çocukları’ Türk vatandaşlığının kazanılması bakımından

istisnai haller kapsamındaydı.

Yukarıda da bahsedildiği üzere 2016

tarihinde yapılan değişiklikle de ‘6458 sayılı Yabancılar ve Uluslara-

rası Koruma Kanunu’nun 31. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi

uyarınca ikamet izni alanlar ile Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve

bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı

yabancı çocuğu’ da istisnai haller kapsamında Türk vatandaşlığını ka-

zanabilecek yabancılar olarak kabul edilmiştir. Söz konusu değişiklik

TVK’nın 12. maddesinde (b) bendi olarak yer almış; önceki (b) bendi de

Yeni düzenleme kapsamında TVK m.12’de düzenlendiği şekliyle

istisnai haller kapsamında Türk vatandaşlığını kazanabilecek yaban-

cılar şunlardır: a) Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel,

teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda ola-

ğanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlık-

larca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler. b) Yabancılar ve

Uluslararası Koruma Kanunu m.31/j uyarınca kısa dönem ikamet izni

2510 sayılı ve 1934 tarihli mülga İskân Kanunu göçmen statüsü için (RG 21.06.1934,

S.2733) Türk soyundan olma ve yerleşme niyeti ararken ayrıca Türk kültürüne

bağlı olmayanların, anarşistlerin, casusların, göçebe çingenelerin ve memleket dı-

şına çıkarılmış olanların göçmen olarak kabul edilmeyeceğini hükme bağlamıştı

(m.4). Mülga Kanun da göçmen olarak kabul edilenler

Bakanlar

Kurulu kararıyla

hemen vatandaşlığa alınacağını düzenlemişti (m.6). Kanun vatandaşlığa alınma

bakımından aynı esası kabul eden 2006 tarihli ve 5543 sayılı yeni İskân Kanunun

ile yürürlükten kalkmıştır.