131

254

Türk Hukukunda Tüketici Uyuşmazlıklarının Tahkime Elverişliliği

kurumunun sonucunda ortaya çıkan kararın hukuki değeri birbirine

eştir; her iki durumda da anlaşma/karar ilamlı icraya konu olabilir ve

tarafları bağlar.

Bu açıklamalar ışığında, kanımızca tüketici uyuşmazlıklarında

tahkime elverişliliğin önünde, Yargıtay’ın tahkim kurumuna duyduğu

güvensizliğe dayalı içtihadının dışında kanuni bir engel bulunmamak-

tadır. Bunun yanı sıra, uyuşmazlığın münhasıran tüketici hakem he-

yetlerinde ve tüketici mahkemelerinde çözümlenmesinin tüketicinin

ne kadar lehine olduğu da tartışmaya açık ayrı bir konudur. Tüketici

mahkemeleri, devlet mahkemelerinin tahkim karşısında bünyelerinde

barındırdıkları her türlü dezavantajı zaten içermektedir. Bu dezavan-

tajların başında yargılama süresinin uzunluğu yer almaktadır.

Ne ya-

zık ki, aynı dezavantaj tüketici hakem heyetlerinde de artık söz konusu

olmaktadır. Tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurunun 2012-2015

yılları arasında 6 kata yakın bir artış göstermesi neticesinde,

tüketici

hakem heyetlerinin karar verme süresi de doğal olarak uzamıştır. Kuş-

kusuz, düşük meblağlı uyuşmazlıklar için tahkim yoluna gidilmesi,

TKHK’de öngörülen uyuşmazlık çözüm yollarından daha maliyetli ve

bu açıdan da tüketici için caydırıcı olabilir. Ancak tüketici uyuşmaz-

lıklarının özellikle TKHK ile genişletilen kapsamı dikkate alındığında,

küçük meblağlı uyuşmazlıklar için geçerli olabilecek bu çekinceyi tüm

tüketici uyuşmazlıkları açısından kabul etmek mümkün değildir. Zira

1,5 milyon TL karşılığında özel tasarım bir arabanın satımına ya da

yapımına ilişkin bir sözleşme de şartları mevcutsa pekâlâ bir tüketici

işlemi olarak kabul edilebilecektir.

Yeşilova, tüketici hakem heyetleri kararları ile arabuluculuk faaliyetinin sonuçları

arasında, ikincisinin ilamlı icraya konu olabilmesi için bir mahkeme şerhi arandığı

gerekçesiyle fark bulunduğunu ifade etmiştir. Kanımızca yazarın eleştirisi, tah-

kim kararları ile arabuluculuk faaliyetinin karşılaştırılması bakımından da geçerli

olacaktır. Bkz. Yeşilova, s. 115.

Sosyal Bilimler Enstitüsü sonra akdedilen tahkim anlaşmalarının geçerliliği konu-

sunda tartışma azdı

Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nün yaptığı 2015 yılı istatistiklerine göre,

tüketici mahkemelerinde açılan davaların görülme süresi ortalama 239 gündür.

Bkz.

, erişim ta-

rihi: 11.5.2016.

Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkçi’nin açıklaması için bkz. http://www.

EDA7-4B18-A2E0-A6720056B587, erişim tarihi: 11.5.2016.