131

ASGARİ ALIM TAAHÜDÜ İÇEREN BAYİLİK

SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART- YARGITAY

HUKUK GENEL KURULU’NUN 16.01.2013

TARİHLİ KARARI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

CONTRACTUAL PENALTY CLAUSES IN DISTRIBUTION

CONTRACTS- THOUGHTS ON THE DECISION OF THE TURKISH

COURT OF CASSATION GENERAL ASSSEMBLY

DATED 16th OF JANUARY, 2013

Pınar ÇAĞLAYAN AKSOY

Özet:

Yargıtay, son yıllarda asgari alım taahhüdü içeren akar-

yakıt bayilik sözleşmelerinde yer alan ceza koşulunun, alacaklı tara-

fından sözleşme sona erdikten sonra talep edilip edilemeyeceğine

ilişkin bir dizi karar vermiştir. Bu kararların çoğu, ceza koşulunun son-

radan talep edilemeyeceği yönündedir. Yargıtay bu sonuca varırken

bazı kararlarında kararlaştırılan ceza koşulunun hukuki niteliğini ge-

rekçe göstermiş, diğerlerinde ise ceza koşulu talebinde bulunulması-

nın hakkın kötüye kullanılması niteliği taşıdığını esas almıştır. İncele-

memize konu olan Hukuk Genel Kurulu kararında ise ceza koşulunun

sözleşme süresi boyunca talep edilmeyip sözleşme sona erdikten

sonra talep edilmesinin hakkın kötüye kullanılmasının yanı sıra sağla-

yıcının güven sorumluluğuna yol açacağı belirtilmiştir.

Anahtar kelimeler:

Asgari Alım Taahhüdü, Ceza Koşulu, Hak-

kın Kötüye Kullanılması, Çelişkili Davranış Yasağına Aykırılık (Venire

Contra Factum Proprium), Güven Sorumluluğu

Abstract:

Turkish Court of Appeals has ruled for several times

in the past few years on whether contractual penalty clauses in the

fuel distributorship agreements containing a minimum order com-

mitment can be enforced after the contract has been terminated.

The Turkish Court of Appeals has mostly decided that the penal cla-

use can not be demanded afterwards. In some cases, the Turkish

Court of Appeals based its decision on the legal nature of the cont-

ractual penalty whereas in some other decisions it has ruled that de-

manding the penal clause afterwards constitutes abusive conduct.

In the decision that will be examined, the Turkish Court of Appeals

has reached the conclusion that demanding the penal clause after

the contract has been terminated is not only an abusive conduct but

also it results on the liability for reliance on behalf of the distributor.

Keywords

: Minimum Order Commitment, Contractual Penalty,

Abusive Conduct, Contradiction with Previous Conduct (Venire

Contra Factum Proprium), Liability For Reliance.

Yrd. Doç. Dr., İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Medeni Hukuk Anabilim

Dalı Öğretim Üyesi,