131

307

TBB Dergisi 2017 (131)

M. Gökhan TÜRE / Oğuzhan TÜRE

pek çok sağlık çalışanının SARS ve Ebola virüsü taşıyan hastalara

bakmaktan kaçınmasında

olduğu gibi yeni ortaya çıkan ve tedavisi

henüz bulunmamış hastalık salgınlarında

kitlesel bir çekilmeye dö-

nüşmektedir. Örneğin ülkemizde kırım kongo kanamalı ateşi üzerine

yapılan bir çalışmada, araştırmaya katılan sağlık çalışanlarının yarı-

sından fazlasının seçme şansı olsa bu hastalık ile ilgilenmemeyi tercih

edecekleri, daha da önemlisi beşte birinin hastalara kendisi bakmak-

tansa başka bir meslektaşına yönlendirmeyi tercih edecekleri sonuçla-

rına ulaşılmıştır.

Tıbbi Deontoloji Tüzüğü’nün 15. maddesine bakıldığında, hekime

sağlık nedenlerine dayalı hizmetten çekilme hakkı tanındığı anlaşıl-

maktadır. Ancak bu hak, hekimin yalnızca hastaya bakmak üzere bir

ev veya kuruma çağrılması durumunda işletilebilecek niteliktedir.

Zira söz konusu hükme göre,

“Hastaya bakmak üzere bir aile nezdinde veya

herhangi bir müesseseye çağrılan tabip, korunmayı da sağlamaya çalışır. Tabip

hastalara ve onlarla birlikte yaşayanlara, kendilerine ve muhitlerine karşı me-

suliyetlerini bildirir./ Tabip icabında, tedaviye devamı reddetmek pahasına da

olsa hijyen ve korunma kaidelerine riayeti temin için gayret sarf eder”.

Sağlık kuruluşları dışındaki tedavilerde hekime sağlık sebeplerine

dayanan hizmetten çekilme hakkı tanıyan düzenleme, sağlık kuruluş-

ları içerisindeki tedaviler açısından ise suskun kalmayı tercih etmek-

tedir. Ancak bu durum kanaatimizce hekimin sağlık sebeplerine da-

yanan hizmetten çekilme hakkının bulunmadığını göstermemektedir.

Bulaşıcı hastalıklara bakma yükümlülüğünü “sorumluluğun kırıl-

gan ağı”

(fragile web of responsibility)

olarak kavramlaştıran Arras, he-

kimlerin mesleki sorumluluğunun hem mesleğin hem de toplumun

paylaştığı iyilik fikrine dayandığını ifade etmektedir.

Ona göre, mes-

leki yükümlülüklere ilişkin bu anlayış, sağlığın erişmek için herkesin

çabalaması gerektiği bir ürün olduğunun ve başarılı hekimlerin bunu

1988, 318, s. 1686-1890, s. 1686 vd; Lo, s. 183; Nermin Ersoy, “AIDS ve Doktorun

Tedavi Etme Ödevi”,

Türkiye Klinikleri Tıp Etiği- Hukuku- Tarihi Dergisi,

1994, 2 (1),

s. 22- 25. Öte yandan AIDS olmamakla birlikte HIV virüsü taşıyanlara ilişkin yapı-

lan bir çalışma ve ulaşılan sonuçlar hakkında bkz. Lewis/Montgommery, s. 36 vd.

Lo, s. 181; Schwartz, s. 658, 672.

Civaner, Bulaşıcı Hastalık, s. 167.

Hıdıroğlu/Önsüz/Topuzoğlu/Karavuş, s. 75.

Arras, s. 18.