131

312

Hekimin Hizmetten Çekilme Hakkı

bağlantılı ise vicdani ret, hukuka aykırı olmalıdır. Zira kişisel değerler

önemli olmasına rağmen, hekimler kamu görevlisidir ve kendi yararları

için değil kamu yararı için çalışmalıdır.

Hatta Savulescu, inançları ne-

deniyle bazı tedavi yöntemlerine karşı çıkan kişilerin hekimlik mesleği

seçmemesi veya başka bir uzmanlık alanına kayması gerektiğini savun-

maktadır.

Ancak kanaatimizce bu katı görüşün kabulü, insan hakları-

na ilişkin tüm belgelerde ve anayasalarda güvence altına alınan din ve

vicdan özgürlüğünün tamamen yok sayılmasına yol açmaktadır.

Bir diğer görüş ise vicdani ret hakkının mutlaklığından hareket

ederek, gerek sağlık çalışanlarının gerekse sağlık kuruluşlarının vic-

dani kanaatlere açıkça aykırı sağlık hizmeti sunmaktan kaçınabilece-

ğini ifade etmektedir.

Kanaatimizce bu görüşün kabulü ise hekimlik

mesleğinin sosyal açıdan taşıdığı anlamı önemli ölçüde göz ardı et-

mektedir. Zira hekimler, mesleki statüleri, tedavi uygulamaya yönelik

inhisarı yetkileri dolayısıyla toplumda önemli bir yer işgal etmekte-

dirler.

Doktrinde bizim de katıldığımız görüşe göre, hekimlerin vicdani

ret hakları vardır, ancak bu hak belli şartların sağlanması halinde kul-

lanılabilir. İlk olarak, hekimin hastayı reddinde gerçekçi bir nedene

sahip olması ve bu nedenin ahlaki, etik veya dini inanıştan kaynak-

lanması gerekir.

Amerikan Federal Yüksek Mahkemesi’nin hekim

yardımlı ölüme

(physician assisted suicide)

ilişkin verdiği Washington/

Glucksberg kararında hekimi hastanın çektiği acıları sonlandırmaya

yönelik davranışta bulunmaktan men eden sosyal değerlerin, hasta-

nın çektiği acıların sonlandırılmasına ilişkin isteğinden daha üstün

bir değer niteliği taşıdığına hükmedilmiştir.

verilmeyecek?bia_source=rss, (E.T. 17.03.2017).

Savulescu, s. 296-297.

Savulescu, s. 297. Bu görüş ile aynı doğrultuda bir uygulamayı hayata geçiren Bir-

leşik Krallık Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Kraliyet Okulu, hastalarına

gebeliği önleyici tıbbi tedavi uygulamayı veya reçete vermeyi reddeden hekim ve

hemşirelere diploma vermemeyi kararlaştırmıştır. Detaylı bilgi için bkz. Civaner,

Vicdani Ret, çevrimiçi; Öner Yalçın, s. 29.

Meaney/Casini/Spagnolo, s. 617.

Pellegrino, s. 52.

Hood, s. 369.

Clarke, 1.

Karar hakkında detaylı bilgi için bkz.

ton.html.