131

308

Hekimin Hizmetten Çekilme Hakkı

gerçekleştirmek için erdemli davranma zorunluluğunun bulundu-

ğunun kabul edilmemesi halinde çözülme riskiyle karşılaşır. Yine de

hekimlerin tedavi etme yükümlülüğünün iki sınırı vardır. Sağlık hiz-

metinin sunulması yararsızsa veya sağlık hizmetinin sunulması he-

kim açısından intihar ile eşdeğer yükseklikte bir risk oluşturuyorsa,

hekimin tedavi etme yükümlülüğü yoktur.

Emanuel ise hekimliğin hastaları iyileştirmeye adanmış bir mes-

lek olduğu görüşünden hareketle hekimlerin AIDS hastalarına bakma

yükümlülüklerinin bulunduğu düşüncesindedir.

Sosyal görev pay-

laşımı açısından nasıl ki yangına müdahale etmesi için çağrılan bir

itfaiye görevlisinin veya suç mahalline çağrılan polisin can güvenliği

nedeniyle görevi reddetmesi mümkün değilse, doktorun da aynı şe-

kilde hastalarına yardım etmesi ve yaptığı işin risklerini kabul etme-

si gerekir.

Ancak Emanuel bu yükümlülüğü sınırlarını Arras’a göre

daha geniş belirlemektedir. Ona göre hekimlerin bu yükümlülükle-

rini sınırlayan dört faktör vardır; aşırı risk, tedavinin sorgulanabilir

yararları, diğer hastalara bakma yükümlülüğü ve hekimin kendisi ve

ailesine ilişkin yükümlülükleri.

Bulaşıcı hastalık nedeniyle hizmetten çekilme hakkının kullanı-

labilmesi için ilk olarak hastalığın objektif anlamda hekimin sağlığı

açısından aşırı risk taşıması gerekir. Doktrinde bir görüş aşırı riski,

doğrudan tehdit olarak ifade etmektedir. Doğrudan tehditten anlaşıl-

ması gereken ise ne uzak ne spekülatif ne de azdan biraz daha fazla

bir risktir; hastalık önemli bir zarar vermeye ilişkin ciddi risk taşıma-

lıdır.

Bir hastalığın aşırı risk taşıyıp taşımadığı belirlenirken hekimin

perspektifinden yaklaşılmaması, objektif ve bilimsel kanıtlara daya-

nan bir değerlendirme yapılması önemlidir.

Aksi takdirde AIDS’te

olduğu gibi sağlık çalışanları, düşük risk grubunda olmalarına rağ-

men hastayı tedavi etmekten imtina edebilirler. Öte yandan yapılacak

bu değerlendirmede salt hastalığın kendisi değil, hekimin tedaviyi uy-

gulamak için gerekli olan tıbbi koruyucu kıyafet ve benzerlerine sahip

olup olmadığı da dikkate alınmalıdır.

Arras, s. 18; Gramelspacher/Siegler, s. 392.

Emanuel, s. 1686 vd.

Emanuel, s. 1686; Ersoy, s. 23.

Emanuel, s. 1687.

Gramelspacher/Siegler, s. 392.

Lo, s. 182; Arras, s. 17; Gramelspacher/Siegler, s. 392.