303 / 417
302
Uluslararası Antlaşmaların Yargısal Denetimi Bağlamında KKTC Anayasa Mahkemesinin ...
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”un çekince konulan 1.maddesinin
Anayasa’nın Başlangıç bölümü ile 2., 4., 7., ve 147. maddelerine aykırı-
lığı iddiasına dayanarak açılmıştır.
39
Dava dilekçesinde özetle, Antlaşmanın çekince konulan madde-
lerinin Anayasa’ya aykırı olduğu, Antlaşmanın 57. maddesinin dör-
düncü fıkrasında
, “Kurumun şer’i hükümlerine göre faaliyet göstermesini
engelleyecek hiç bir değişiklik yapılamaz
” denildiği, çekincenin antlaşma
metninde görülmemesi nedeniyle taraf devletler bakımından bağlayı-
cılığının bulunmadığı ve Anayasa’ya aykırı olan antlaşmametnine ana-
yasal güvence sağlayamadığı, bu durumda antlaşmanın Anayasa’nın
2.maddesindeki “laik devlet” ilkesine ve dolayısıyla 4.maddesine ay-
kırı olduğu ileri sürülerek maddenin bu bölümünün iptali istenilmiş-
tir. Anayasa Mahkemesi ilk inceleme toplantısında dosyada eksiklik
bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliği ile karar ver-
miştir.
40
Anayasa Mahkemesi, 4163 sayılı Uygun Bulma Yasasının
Anayasa’ya aykırılığı konusunda güçlü belirtiler saptanamadığı ge-
rekçesiyle yürürlüğün durdurulması istemini reddetmiştir.
Mahkeme esasın incelenmesi faslında öncelikle uluslararası ant-
laşmaların uygun bulunmasına ilişkin yasaların anayasal denetimi so-
rununu ele almıştır. Mahkeme, Anayasa’nın 90. maddesinde yer alan
“
Usulüne
göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası antlaşmalar kanun
hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasa
’ya aykırılık iddiası ile Anayasa
Mahkemesi’ne başvurulamaz”
hükmü ile anayasal denetim dışında tu-
tulmak istenenin sadece yürürlüğe konulmuş olan uluslararası ant-
laşmalar olduğunu, bu nedenle antlaşmadan bağımsız olarak onay
yasalarına karşı Anayasa Mahkemesi’ne başvurulabileceği sonucuna
varmıştır.
41
Mahkeme, Antlaşmanın çekince konulmadan onaylanması uy-
gun bulunan bazı maddelerinin Anayasa’ya aykırılığı hususunda da
önemli bir karar vermiştir. Mahkeme’ye göre, onay yasasının birinci
39
AYMK, E.1996/55, K.1997/33, KT.04.03.1965, RG.24.03.2001-24352.
40
Çağlar, s.675-676.
41
Höbek, s.141.