34 / 417
33
TBB Dergisi 2017 (132)
Abdulkadir KARAARSLAN
AYM’ye bireysel başvuru imkânından yararlanamayacak olan, yargı-
lamalarının makul sürede sonuçlandırılmadığı veya mahkeme karar-
larının geç ya da eksik icra edildiği veya hiç icra edilmediği iddiasıyla
geçmişte AİHM’ye başvuran vatandaşların, AİHM tarafından bir ka-
rar verilmesine gerek kalmadan, varsa mağduriyetlerinin giderilmesi-
ne yönelik etkin bir sistem getirilmesi amaçlanmıştır. Müdür Turgut
ve Diğerleri/Türkiye kararında AİHM kurulan yeni Komisyon’un tü-
ketilmesi gerekli bir iç hukuk yolu olduğunu kabul etmiştir.
80
Belirtilen kanunla birlikte Komisyon öncelikle ceza hukuku kapsa-
mındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukuku
kapsamındaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı veya
mahkeme kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edil-
mediği iddiasıyla ve 23 Eylül 2012 tarihi itibarıyla AİHM’ye yapılmış
başvurulara bakmakla görevlendirilmiştir.
6384 sayılı Yasa’nın 2/2. maddesinde AİHM’nin yerleşik içtihat-
ları doğrultusunda ülkemiz aleyhine verilen ihlal kararlarının yoğun-
luğu dikkate alınmak suretiyle, Adalet Bakanlığınca teklif edilecek di-
ğer ihlal alanları bakımından da Bakanlar Kurulu kararıyla bu Kanun
hükümleri uygulanabilir. “hükmü yer almıştır. Bu maddeye istinaden
10 Şubat 2014 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 16 Mart 2014 tarihli
Resmî Gazete’de yayımlanması ile birlikte, Komisyon’un yetki alanı
genişletilmiştir. Bakanlar Kurulu kararı ile
a
-4/11/1983 tarihli ve 2942
sayılı Kamulaştırma Kanununa göre yapılan kamulaştırma veya irtifak
hakkı tesislerinde uzun yargılama ve enflasyonun etkisiyle kamulaş-
tırma veya irtifak hakkı bedelindeki değer kaybının telafi edilmediği
iddiasıyla [AİHM’ye] yapılan başvurular,
b-
ceza infaz kurumlarında
barındırılan hükümlü ve tutuklulara uygulanan disiplin yaptırımları-
na karşı başvurular ve 16/5/2001 tarihli ve 4675 sayılı İnfaz Hâkimliği
Kanununa göre incelenen itirazlarda savunma hakkının kısıtlandığı
iddiasıyla [AİHM’ye] yapılan başvurular,
c-
ceza infaz kurumların-
da Türkçe dışında dil kullanıldığı gerekçesiyle haberleşme hakkının
ihlal edildiği iddiasıyla [AİHM’ye] yapılan başvurular,
d-
ceza infaz
içerisinde yapılmalıdır. Bu süre içinde müracaatta bulunmayanlar Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi’nin münhasıran iç hukuk yollarının tüketilmemiş olması ge-
rekçesine dayanan kabul edilemezlik kararının kendilerine tebliğinden itibaren
bir ay içinde de Komisyona müracaat edebileceklerdir.
80
AİHM Kararı, Müdür Turgut ve Diğerleri/Türkiye, 6 Mart 2013.