dergi 132

345

TBB Dergisi 2017 (132)

Gizem GÜLTEKİN VÁRKONYI

1. Temel Bir Hak Olarak Kişisel Verilerin Korunması

Ünlü Gartner Inc.’in Başkan Vekili Peter Sondergaard, büyük ve-

rinin 21.yüzyılın petrolü olduğunu söyleyerek

verinin, bilginin ve

bilmenin gücüne işaret eder. Bilgi temelde bir grup verinin anlamlı

biçimde belli bir amaçla bir araya gelmesi ile oluşan bir kavramdır.

Bu çerçevede bilginin ham veriye göre anlaşılması ve yorumlanması-

nın da daha kolay olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Verilerin

anlamlı bütünler haline getirilebilmesi şüphesiz bir miktar zaman ve

emek gerektirir. İkinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan bilgi patlaması

ve bilme merakındaki artış, aslında daha çok bilenin daha da güçlü

olabileceği önermesinin temelini oluşturur. Zaten, Sondergaard’ın yo-

rumunun temeli olarak düşündüğümüz bilginin güç olduğu gerçeği

de buradan gelmektedir. Teknolojinin ve elektronik sistemlerin gelişi-

mi ile bu gelişmelerin kişilerin günlük hayatına girişi, veri ve bilgiye

erişme, bunların aktarılması ve saklanması işlemlerini çok daha ko-

lay hale gelmiştir. Bu gelişmeler aynı zamanda kişilerin kendi ile ilgili

bilgileri kontrolsüz biçimde Internet ortamında paylaşmasına sebep

olmuş, bu paylaşım gizlilik ile ilgili endişeleri gündeme getirmiş ve

sonuçta gizlilik ile kişisel verilerin korunması arasında bir ilişki oldu-

ğu fark edilmiştir. Bu ilişki ise şöyle açıklanmaktadır;

“Veri koruma

hakkı, gizlilik hakkından hem daha geniş hem de daha dardır. Daha

geniştir, çünkü veri koruma hakkı ifade özgürlüğü, din ve vicdan hür-

riyeti, bilgi edinme özgürlüğü, ayrımcılık yapmama ilkesi gibi kişisel

hakların yanı sıra diğer temel hakları da korumaktadır. Ancak daha

dardır, çünkü verilerin korunması hakkı yalnızca kişisel veriler işlen-

diği zaman geçerlidir”.

Kişisel verilerin korunması hakkı günümüzde birçok devletin ana-

yasası tarafından temel haklar çerçevesinde yasal garantiye alınması

gereken bir haktır. 1990’lı yıllardan önce yasalarda ve hukuk litera-

türünde bu konu genelde gizlilik hakkı ile bağdaştırılıp yorumlan-

Peter Sondergaad, “Big Data Fades to the Algorithm Economy”, Forbes/Tech, 14

August 2015.

data-fades-to-the-algorithm-economy/#2f3b5c1a51a3

Serge Gutwirth, Yves Poullet ve Paul de Hert, “Data Protection in a Profiled

World” Dordrecht ; New York : Springer, 2010, s.37.