133

TBB Dergisi 2017 (133)

A. Ersoy KONTACI

Bu kapsamda son olarak işaret edilmesi gereken husus, bu çalış-

mada benimsenen karşılaştırmalı çalışma tasarımı uyarınca incelenebi-

lecek örneklerinin, yukarıda bahsedilen ülkelerden ibaret olmadığıdır.

Bu kapsamda, son derece düşük bir seçim barajıyla yapılan parlamen-

to seçimlerinde tüm ülkenin tek bir seçim çevresi olarak kabul edildi-

ği İsrail’de, aşırı parçalanmış parlamento kompozisyonunun yarattığı

kalabalık koalisyonlardan kurtulmak için

başbakanın

doğrudan halk ta-

rafından seçilmesi yöntemi denenmiş ve parlamenter sistemden uzak-

laşma yönünde son derece dikkat çekici deneyimler yaşanmıştır. İşgal

altındaki Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nden çekilme ve bir bütün olarak

Filistin barış süreci gibi can yakıcı meselelerde mesafe kat edebilmek

için denenen bu “kendine özgü” sistem de, neticede ve son derece dik-

kat çekici bir biçimde Ülke’nin eskiden beri benimsemiş olduğu saf

parlamenter sisteme geri dönüşü ile sonuçlanmıştır.

Bununla birlikte

anılan Ülke, bu çalışmanın makul sınırlarını aşmamak için bu aşamada

inceleme dışında bırakılmıştır.

Bu kapsamda son olarak işaret edilmesi gereken bir diğer örnek

evreni ise, bir bütün olarak Latin Amerika coğrafyası ve buradaki ül-

kelerin deneyimleridir. Gerçekten, anılan ülkelerin gerek Soğuk Savaş

dönemindeki gerekse günümüzdeki deneyimleri ile muhtemel arayış-

ları, bu alanda yapılacak ilave çalışmalar açısından gerçek bir labo-

ratuvar işlevi görmeye adaydır. Bununla birlikte söz konusu ülkeler,

buralarda yaşanan gelişmelerin bir bütün olarak ayrıca ele alınması

gerektiği düşünüldüğünden, elimizdeki çalışmanın kapsamı dışında

bırakılmışlardır.

Bu kapsamda ilerleyen sayfalarda yapılacak olan şey; bu karşı-

laştırmalı çalışma tasarımının ve örnekler evrenine yönelik sınırlama-

ların ardından elimizde kalan üç Ülke olan Kırgızistan, Moldova ve

Fransa’nın deneyimlerine yakından bakmak olacaktır.

seçimlerini bile düzgün yapamayan ülkelerle, demokrasi geçmişi 150 yıla ulaşan,

tarihinde hukuk ve adalet esaslı büyük

devletler kurmuş Türkiye’yi kıyaslamak

bir Oryantalist yaklaşımı” sözleriyle eleştirilerde bulunduğu görülmüştür. (Haber

için bkz.

Bu sürecin bütün gelişimiyle birlikte ele alındığı son derece detaylı bir inceleme

için bkz. Erdal Onar, İsrail’in Kendine Özgü Bir Hükûmet Sisteminden Eskisine

Geri Dönüşü, Ankara 2003.