133

Parlamenter Sistemden Kopuş ve Sonrası: Karşılaştırmalı Gözlemler ve Bazı Değerlendirmeler

değişiklikler, Parlamento’nun kaybettiği yetkileri büyük ölçüde geri

kazanmasıyla sonuçlandı. Buna karşılık, görev süresini uzatmayacağı

sözünü veren Akayev ve ailesine, Anayasa’nın 53. maddesi uyarınca

geniş bir dokunulmazlık tanınması kararlaştırıldı.

Bütün bu olayların ardından gerçekleştirilen 2005 parlamento

seçimleri, Akayev’in verdiği sözde durup durmayacağı konusunda-

ki tavrının belli olacağı kritik bir seçime dönüştü. Nitekim seçimler

yaklaştıkça ortaya çıkan bazı gelişmeler, bu konuda şüpheci bir yak-

laşımı savunanların haksız olmadığını ortaya çıkardı. Zira aday liste-

lerine bakıldığında, Cumhurbaşkanı Akayev’in oğlu Aidar Akayev ve

kızı Bermet Akayeva dâhil olmak üzere, yakın çevresinden çok sayıda

kişinin milletvekili seçilmek için adaylığını koydukları görüldü. Ben-

zer şekilde, Cumhurbaşkanı’nın görev süresinin uzatılmasına yönelik

bir de imza kampanyası başlatıldığı ortaya çıktı. Bütün bu gelişme-

lere rağmen, seçimlerin ilk turunda kayda değer bir başarı elde eden

muhalefet, ikinci tur seçimlerde yaşanan çeşitli engellemeler ve seçim

yolsuzlukları neticesinde yalnızca altı milletvekili çıkarabildi. Demok-

ratik kanalların bu şekilde tıkanmasının sonucu ise, beklenileceği gibi;

iktidarın değişmesiyle sonuçlanacak bir şiddet dalgasının ortaya çık-

ması oldu. En nihayetinde yaşanan olaylar, Akayev’in ülkeyi terk et-

mesiyle sonuçlandı.

2. Sorun Kişilerde mi? Başkanlık Sisteminde İkinci Deneme:

Bakiyev Dönemi

2005 yılındaki iktidar değişiminin en önemli aktörlerinden biri de,

Cumhurbaşkanı Akayev’e yönelik muhalefetin başını çeken liderler-

den Kurmanbek Bakiyev olmuştur. Daha önce başbakan olarak da gö-

rev yapmış olan Bakiyev, Akayev’in Ülke’yi terk etmesinin ardından,

farklı görüşlere, geçmişe ve düşüncelere sahip muhalif kesimlerin uz-

laşma noktası olarak cumhurbaşkanlığına seçilmiştir. Bu seçim, aynı

zamanda Akayev sonrası dönemde Ülke’yi yönetmeye aday iki güçlü

isim olan güneyli Bakiyev ve kuzeyli Feliks Kulov arasında varılmış

Bu sürecin ayrıntılı bir inceleme hakkında bkz. Asim Memmedov, Gürcistan ve

Kırgızistan’da Yönetim Değişikliğinin Nedenleri ve Yeni Yönetimlerin Dış Politi-

kaları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitü-

sü, Ankara 2009, s. 231-286.