475 / 685
474
Eşler Arasındaki Mal Rejimi Hükümleri Çerçevesinde Anonim Şirketlerde Bağlı Nama Yazılı ...
sından TMK m. 263/II gereğince bu rızanın varlığı kabul edilir. Ancak
bu rejimde çok özellik arz eden bir hüküm TMK 264. maddedir. Şöyle
ki bu madde “
Eşlerden biri diğerinin rızasıyla ortaklık mallarını kullanarak
tek başına bir meslek veya sanat icra ediyorsa, bu meslek ve sanata ilişkin bü-
tün işlemleri tek başına yapabilir
” şeklindedir. Kişisel mallar üzerinde ise
her eş yasal sınırlar içinde tasarrufta bulunabilir.
110
Bu sebeple anonim
ortaklıkta paya sahip olunması durumunda, oy hakkı, senede bağlan-
mamış paylar ile nama yazılı paylar ve ilmühaberde pay defterinde
adı yazılı olan eş (TTK m. 426/1), hamiline yazılı paylarda ise eşlerden
birine aittir (TTK m. 426/2).
111
II. EŞLER ARASINDAKİ MAL REJİMİNE GÖRE ANONİM
ORTAKLIK PAYLARININ İKTİSABINDA DEVİR
SINIRLAMALARININ ETKİSİZLEŞMESİ
A. Anonim Ortaklıkta Payın Devrine İlişkin Temel İlkeler
Anonim ortaklıklarda payların devredilebilirliği ilkesi kabul edil-
miş olup, bu ilke payın ve pay sahipliğinin anonim ortaklığın onayı
olmaksızın el değiştirebilmesi ve sadece nama yazılı paylarda/pay
senetlerinde devredilebilirliğin sınırlanmasının kanundaki emredici
hükümler çerçevesinde mümkün olduğu anlamına gelmektedir.
112
Devredilebilirlik ilkesi uyarınca anonim ortaklıkta gerek senede
bağlanmamış (çıplak) paylar gerek pay senetleri devre konu olabilir.
113
Senede bağlanmamış payların devri, TTK’da özel olarak düzenlenme-
110
Öztan, s. 553.
111
Pulaşlı, Şirketler Hukuku, s. 831-832.
112
Ünal Tekinalp, Anonim Ortaklıkta Yeni Bağlam Sisteminin Esasları, Pay Defteri
Hukuku ile, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012, s. 1; Tekinalp (Poroy/Çamoğlu), Or-
taklıklar Hukuku I, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014, N. 772b. TTK m. 490 uyarınca
kanunda veya esas sözleşmede aksine bir düzenleme mevcut olmadıkça nama
yazılı paylar herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın devredilebilir.
113
Anonim ortaklıklarda devredilebilirlik ilkesinin kabul edilmesinin temel sebep-
leri, ortağın kural olarak ortaklıktan çıkma hakkının olmaması, anonim ortaklığa
ortak olmanın daha çok bir yatırım aracı olarak görülmesi ve bunun istendiğinde
paraya çevrilmesinin sağlanması ve sermaye ortaklığı olan anonim ortaklıklarda
kural olarak ortağın kişisel niteliğinden kaynaklanan yükümlülüklerin bulun-
mayışı sebebi ile ortaklarda değişimin ortaklık tüzel kişisi açısından herhangi bir
dezavantaj oluşturmaması olarak sayılabilir. Peter Forstmoser/Arthur Meier-Ha-
yoz/ Peter Nobel, Schweizerisches Aktienrecht, Stämpfli, Bern 1996,§ 44, N. 79
vd.