652 / 685
651
TBB Dergisi 2017 (133)
Selmin Burcu ÖZTEKİN
I. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
A. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kavramı ve 6331 Sayılı Kanunun
Kapsamı
İşçilerin sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarına ilişkin ihti-
yaçları çok öncelere dayanmasına rağmen iş güvenliğinin sosyal bir
ihtiyaç olarak kabulü çok eskilere dayanmamaktadır.
1
Bu kabulün çok
eskilere dayanmaması sebebiyle de işçilerin işyerinde yaptıkları işler
sebebiyle olan sağlık ve güvenliklerini korunmasına ilişkin düzenle-
melerin oluşması da zaman almıştır.
Bu doğrultuda işyerinde iş sağlığı ve güvenliğindeki gelişmelerin
teşvik edilmesi için önlem alınmasına dair 12 Haziran 1989 ve 89/391/
EEC sayılı Avrupa Birliği Yönergesi,
2
iş çevresindeki gelişmeleri teşvik
ederek işçilere bu bakımdan daha etkin bir koruma sağlamak üzere
asgari koşullar kabul edilmesini öngörmektedir.
3
Belirtilen yönerge-
nin koruma ve önleme hizmetlerini düzenleyen 7. maddesi ile birlik-
te büyük oranda 155
4
ve 161
5
sayılı İLO sözleşmelerinden etkilendiği
görülmektedir. Bu yönerge mesleki risklerin önlenmesi, işçilerin ve
temsilcilerinin bilgilendirilmesi, risk ve kaza faktörlerinin ortadan kal-
dırılması gibi konularda çerçeve kuralların belirlenmesindeki genel
ilkeleri içermektedir.
6
AB iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uyum amacı dikkate alına-
rak, çerçeve Yönerge’ ye paralel düzenlemeler getirilmek için çeşitli
düzenlemeler yapılmıştır. 10.06.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4857
1
Zehra Gönül Balkır, “İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkının Korunması”, İş Sağlığı ve
Güvenliği Organizasyonu
Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi
, 2012/I, s.58
2
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:31989L039
1&from=EN
3
İştar Urhanoğlu Cengiz, “İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Ay-
kırı Davranışının Yaptırımı Olarak İşin Durdurulması veya Kapatılması”,
Sarper
Süzek’e Armağan, Cilt 2, Beta Yayınları, İstanbul, 2011, s.1958
4
İş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamına ilişkin 155 sayılı sözleşme, İLO Kabul
tarihi: 3 Haziran 1981, Kanun Sayısı ve tarihi: 5038/07.01.2004, RG yayım tarihi ve
sayısı: 13.01.2004/25345
(http://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_ 377299/lang--tr/index.htm )
5
İş sağlığı hizmetlerine ilişkin 161 sayılı ILO sözleşmesi, ILO Kabul tarihi: 7 Ha-
ziran 1985, Kanun tarih ve sayısı: 07.01.2004/5039, Resmi Gazete yayım tarihi ve
sayısı: 13.01.2004/25345
(http://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_ 377304/lang--tr/index.htm)
6
Urhanoğlu Cengiz, s. 1958