133

655

TBB Dergisi 2017 (133)

Selmin Burcu ÖZTEKİN

düzenlemeler nispi emredici olarak nitelendirilebilecekse de, hem 1475

sayılı Kanun’da hem de 4857 sayılı Kanun’da iş sağlığı ve güvenliği ko-

nusu işçi ve işverenin uyması gereken borçlar olarak değil, aksine kamu

hukukundan doğan yükümlülükler olarak düzenlenmiştir. Bunun al-

tında yatan neden; iş sağlığı ve güvenliği kurallarının çalışma, dinlenme

gibi haklar yönüyle genel olarak işçinin korunmasını değil, doğrudan

onun varlığını, yaşamını güvence altına almayı amaçlamasıdır.

Bu sebeple öğretide iş hukuku her ne kadar özel hukuk kapsamın-

da işveren ile işçi arasındaki ilişkiyi düzenlemiş olsa da içinde hem özel

hukuk hem kamu hukuku yönlerini barındırmasına rağmen yükümlü-

lüklere aykırılık halinde idarece çeşitli yaptırımlar öngörülmesi sebe-

biyle kamu hukuku yönünün ağır bastığı iddia edilmiştir.

Bu yaptı-

rımlar sebebiyle işverenin işçiyi gözetme ve koruma borcu ve özellikle

iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili önlemleri alma borcunu düzenleyen hü-

kümler emredici olarak değerlendirilmektedir.

Bu halde bu hükümler

kamu hukuku karakterli kurallar olarak nitelendirilebilecektir

Ülkemizin AB iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uyum amacı

dikkate alınarak AB’nin konuyla ilgili temel metni, 89/391/AET sayılı

Çerçeve Yönergeye bakıldığında, öngördüğü sistem itibariyle iş sağlığı

ve güvenliğini kamu hukuku niteliğinde düzenlediği söylenebilecek-

tir.

Alman öğretisi de, Çerçeve Yönerge esas alınarak hazırlanan İş

Güvenliği Kanunu’nu, kamu hukuku kapsamında görmektedir.

Çer-

çeve Yönergede de öngörülen kuralların borç niteliğinde değil, mutlak

olarak uyulması gereken yükümlülükler olarak kaleme alınmış olması

ve bu kurallar hakkında devletin resmi denetiminin öngörülmüş ol-

ması kamu hukuku niteliği hakkındaki tespiti doğrulamaktadır. Bu

sebeple ülkemizin Çerçeve Yönergeye uyumu için hazırlanan 6331 sa-

yılı Kanun’un da, Yönergeye paralel olarak kamu hukuku niteliğinde

olduğu söylenebilecektir.

Mahmut Kabakçı, “İş Sağlığı Ve Güvenliğinin Hukuk Sistemindeki Yeri”,

TBB

Dergisi,

86. Sayı, 2009, s.262vd

Kabakçı, s.254 vd.; aynı yönde, Tunçomağ/Centel,s.130

Çelik, s.162; Mollamahmutoğlu/Astarlı, s.639,

Urhanoğlu Cengiz, s.1962

Kabakçı, s.263-264

Kittner/Pieper, s.51; aynı yönde Rainer von Kiparski, Vorlesungsnotizen zu Karl-

sruher Institut für Technologie, Karlsruhe, 2013

Kabakçı, s.264