133

668

İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Yükümlülüklere Aykırılık Durumunda İşin Durdurulması

F. İşin Durdurulması Halinde İş Sözleşmelerinin Durumu

1. İşverenin devamlı işçilerinin iş sözleşmelerinin durumu

İdare tarafından işyerinde işin durdurulması yönünde yaptırım

uygulandığı takdirde bu yaptırımdan çalışanların etkilenmesi hakka-

niyete aykırılık teşkil edecektir. Bu sebeple Kanun koyucu bu duru-

mun önüne geçmek amacıyla bir takım önlemler almıştır.

İSGK m. 25/6’da işverenin işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan

çalışanlarına ücretlerini ödemekle yükümlü olduğu veya ücretlerinde

bir düşüklük olmamak üzere başka bir iş vermekle yükümlü olduğu

hususu düzenlenmiştir. Bu halde idarece işin durdurulmasına karar

verilmesi durumunda bile işveren ile çalışan arasında var olan iş söz-

leşmesi devam edecek olup taraflar arasında var olan sözleşmeden

kaynaklanan tüm borçlar da varlığını sürdürmeye devam edecektir.

İşverenin iradesi dışında, kendi kusuru ile ve bir idari makamın

kararı sonucu işin durdurulması halinde işçilerin iş görme edimini ka-

bul edemeyen işverenin alacaklı temerrüdüne düşeceğine ilişkin öğre-

tide görüşler mevcuttur.

Bu görüşe katılmaktayız zira iş sözleşmesi

işveren ile işçi arasında tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşme ni-

teliğinde olup işçi asli edimi hizmet ediminin ifası iken işverenin asli

edimi hizmete karşılık ücret borcunu ifa etmektir.

Bu durumda işçi,

hizmet görme borcunu ifaya hazır olmasına rağmen işveren ifayı ka-

bul edemeyeceğinden bu durum bir alacaklı temerrüdü oluşturacaktır.

Bu halde, her ne kadar işverenin kusuru sebebiyle Borçlar Kanunu

m. 112’de belirtilen kusurlu imkansızlığa ilişkin hükümlerin uygula-

nabileceği düşünülecek olsa da bu düşünce yerinde olmayacaktır. Zira

ilgili maddede belirtilen imkansızlık hali borçlunun borcundaki im-

Köseoğlu, Kapanmanın İş Sözleşmesine Etkisi, s.226

İSGK m.25/1-1’e göre işveren işin durdurulması sebebiyle işçiye ücret ödemez

veya ücretinde düşüklük olmamak kaydıyla başka bir iş vermezse ihlale uğrayan

her bir çalışan için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için ise aynı

miktar idari para cezası ödeyecektir.

Sarıbay Öztürk, s.283; Süleyman Başterzi, Çalışmanın Kesintiye Uğramasının Sos-

yal Sigorta İlişkisine Etkisi, Ankara,2007 s.198

Aksi yönde gözetme borcunun da asli edim borcu olduğuna dair görüşler için eski

kanun zamanındaki görüşleri için bkz Fikret Eren, Borçlar Hukuku ve İş Hukuku

Açısından İşverenin İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Sorumluluğu, An-

kara, 1974 s.33