134

KURGUDAN GERÇEKLİĞE UZANAN

BİR TARTIŞMA ALANI:

SUSMA HAKKININ İDARE HUKUKUNDA

YERİ VAR MIDIR?

FROM FICTION TO REALITY

EXTENDING DISCUSSION AREA:

IS THERE A PLACE FOR THE RIGHT

TO SILENCE IN ADMINISTRATIVE LAW?

Mutlu KAĞITCIOĞLU*

Özet:

Âdil yargılanmanın temel bileşenlerinden olan susma

hakkı, ceza yargılamasında gelişen en köklü usulî güvencelerin ba-

şında gelmektedir. Temel insan hakları ve özgürlüklerinin gelişimi

ile günümüzde susma hakkı, âdil yargılanma ilkelerinin gözetildiği

diğer hukuk dallarına da sirayet edecek şekilde ele alınmaktadır.

İdare hukukunda gerek idarenin yürüttüğü faaliyetlerde gerek idarî

yargılama sırasında, susma hakkının gündeme geleceği konular söz

konusu olmaktadır. Özellikle 1982 Anayasası’nın beyan yanında fizikî

delilleri de kişinin kendini suçlamama hakkının kapsamına alması ve

İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin (İHAM) susma hakkına yönelik

oluşturduğu testleri, idarenin inceleme ve denetleme faaliyetleri ba-

kımından ortaya çıkan uyuşmazlıklara da uygulaması, susma hakkı-

nın idare hukuku boyutunu geliştirmektedir. Diğer taraftan, idarenin

görev ve yetkilerinin niteliği ile idarî yargılama usulünün temel ilke-

leri birlikte düşünüldüğünde, susma hakkının idare hukuku açısından

değerlendirilmesinin gereği ortadadır.

Anahtar Kelimeler:

Susma Hakkı, Kendini Suçlamama Hakkı,

İdarî Yargı, Âdil Yargılanma, İdarî Yargılama Usulü Kanunu, İnsan

Hakları Avrupa Mahkemesi

Abstract:

The right to silence which is the main component of

the fair trial right is one of the most fundamental procedural safe-

guards in criminal proceedings. With the development of the basic

human rights and freedoms the right to silence is handled in a way

that also spread to other branches of law that observance of fair tri-

al principles. In administrative law, both the activities are carried out

by the administration and during the administrative proceedings the

∗

Yrd. Doç. Dr., Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İdare Hukuku Anabilim

Dalı Öğretim Üyesi,

, ORCID: 0000-0001-8032-0976