134

119

TBB Dergisi 2018 (134)

Mutlu KAĞITCIOĞLU

cağını ifade etmiştir.

Mahkeme davada, şirket dolandırıcılığı nedeniyle

yürütülen davanın karmaşıklığının ve kamu yararının, zorlama altında

alınan ifadelerin ceza davasında kullanılmasını haklı çıkardığı yönün-

deki hükümet iddialarını yerinde görmemiştir. O’Halloran ve Francis/

Birleşik Krallık davasında, hız sınırının aşılmasının radar tarafından tes-

pit edilmesi karşısında sürücünün, kimlik bilgilerini vermemesi halin-

de para cezası ve ceza puanı riskiyle karşılaşmasının, susma hakkının

ihlâline neden olmadığına oy çokluğuyla karar vermiştir.

Mahkeme,

bu kararında susma hakkına yönelik verdiği ilke kararlarının tamamına

da yer vererek, düzenleyici rejimin özel doğasına ve ilgili kanundaki

sınırlı incelemenin niteliğine dikkat çekerek, salt ceza tehdidi altında bir

bilginin talep edilmesinin söz konusu olmadığını ifade etmiştir.

İdare hukuku öğretisinde susma hakkının kullanımı meselesi yo-

ğun bir şekilde incelemeye konu olmamıştır. Konumuz açısından sus-

ma hakkına yönelik ayrıntılı açıklamalara girmemekle birlikte,

sus-

ma hakkının ceza yargılaması usulü dışında idarî yargılama usulünde

de uygulanmasının mümkün olup olmadığı değerlendirilecektir. Ça-

lışmamızda susma hakkının idarî yargılama öncesinde kullanılması-

na ilişkin çeşitli tezler ve antitezler ele alınacak; 06.01.1982 tarihli ve

2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) ekseninde, susma

hakkının idarî yargılama usulünde uygulanmasına ilişkin açıklamalar

getirilecektir.

II. İdarenin Faaliyetlerinde Susma Hakkı

Bu bölümde susma hakkının, idarenin faaliyetlerinde uygulanıp

uygulanmayacağı, özellikle İHAM kararları ile AYM kararları çerçeve-

sinde, farklı yöndeki görüşlerle birlikte değerlendirmeye çalışılacaktır.

Saunders/Birleşik Krallık, Başvuru No. 19187/91, 17.12.1996. Olayda, Sanayi ve

Ticaret Bakanlığı müfettişleri tarafından alınan ifadeler, daha sonra Saunders

aleyhine açılan ceza davasında savcılık tarafından delil olarak kullanılmıştır. Sa-

unders kararının, Funke kararını gölgelediği ve her iki kararla ilgili karşılaştırma

için bkz. Alan Riley, “The ECHR Implications of The Investigation Provisions of

the Draft Competition Regulation”,

Nottingham Law Journal

, Vol.8(2), 1999,

s.8 vd.

O’Halloran ve Francis/Birleşik Krallık Başvuru No. 15809/02 ve 25624/02,

29.06.2007.

Susma hakkıyla ilgili değerlendirmeler için bkz. Albert W. Alschuler, “A Peculiar

Privilege in Historical Perspective: The Right to Remain Silent”,

Michigan Law Re-

view

, Vol.94, No.8, Ağustos 1996, s.2625 vd.