134

225

TBB Dergisi 2018 (134)

Ercan SARICAOĞLU

vergi cezası/gecikme zammı/gecikme faizi veya diğer kamu alacakla-

rını affetmek suretiyle ortadan kaldırabilmektedir.

Diğer taraftan vergi hukuku içerisinde yer almasına rağmen ilke

ve esaslar bakımından ceza hukukuna bağlı olan “vergi suç ve ceza-

ları” vergi hukukunda af niteliğinde değildir. Her ne kadar vergi hu-

kukuyla ilişkisi ve bağı olsa da bu suç ve cezalar için, ceza hukukun-

da var olan af kurumunun nitelik ve özellikleri esas alınmalıdır. Zira

Vergi Usul Kanunu’nda (VUK) yer alan ve karşılığında ceza hukuku

anlamında ceza uygulanan hukuka aykırılıklar vergi suçu, karşılığın-

da idari yaptırım (idari para cezası) uygulanan hukuka aykırılıklar

vergi kabahati olarak nitelenmektedir.

Vergi suçu-vergi kabahati ay-

rımının en belirgin sonucu, hürriyeti bağlayıcı cezaya muhatap olacak

olan vergi kaçakçılığı (VUK, m.359), vergi mahremiyetini ihlal (VUK,

m.362), mükelleflerin özel işlerini yapma (VUK, m.363) suçlarının ceza

yargılaması usullerine tabi olmasıdır. Vergi ziyaı (VUK, m.341) ve

usulsüzlük kabahatleri (VUK, m.351-355) ise vergi idaresi tarafından,

idari para cezası ile tecziye edilmektedir. Vergi cezası tabiri kullanıldı-

ğında bu idari para cezaları anlaşılmaktadır.

Bu halde karşılığı idari para cezası olan hukuka aykırılıklar, idari

para cezalarının esasında bir kamu alacağı olması nedeniyle,

vergi

hukukunda af içerisinde nitelenebiliyorken, ceza hukuku anlamında

ceza yaptırımına maruz kalacak hukuka aykırılıklar ceza hukukunda

af içerisinde olmalıdır. Bu halde ikili bir ayrım yapılarak VUK’da yer

alan hukuka aykırılıklar ve bunların karşılığının affedilmesi tartışıl-

malıdır.

Vergi suç ve cezaları, genel ve özel af içerisinde ele alınmalıdır.

Zira Anayasa m.87’de, gerek genel af gerekse özel af ilanına konu edi-

len bir ceza mahkûmiyeti veya bu yöndeki bir tehdittir.

Vergi kaba-

hatleri ve karşılığında uygulanan idari yaptırımların ise genel ve özel

affından değil sadece affından bahsedilebilir. Bu doğrultuda konu,

kapsam, bireysel, toplu af değerlendirmesi vergi aflarına paralel ele

alınmalıdır.

Şenyüz, s.48; Karakoç, s.79.

Dönmez, s.19.

Döner, s.49.