134

227

TBB Dergisi 2018 (134)

Ercan SARICAOĞLU

ceza hukukundaki aflara nazaran görülme sıklığını artırmaktadır. Zira

ekonomik dalgalanmalara ve devletin gelir ihtiyacına karşılık bir ara

çözüm muhtevası taşıyan vergi afları, devlet için pratik ve kolay bir

sorun gidericidir.

Vergi aflarının şu özellikleri taşıdığı ifade edilebilmektedir:

- Vergi affı kanunla düzenlenir.

- Vergi affına ilişkin kanunlar için nitelikli çoğunluk aranmaz

- Vergi affı sonunda devlet alacağından vazgeçmektedir.

- Vergi affı geçmişe yürür ve etkilerini geçmiş olaylar üzerinde

meydana getirir.

- Devlet, vergi affıyla cezalandırma yetkisinden vazgeçmektedir

- Vergi aflarında gönüllük esas alınmaktadır

- Vergi afları kısa süre yürürlükte kalmaktadır

Af, vergi borcu ve cezalarını sona erdiren Vergi Usul Kanunu’nda-

ki terkin, cezalarda indirim, pişmanlık ve ıslah ve uzlaşma gibi uygu-

lamalara benzetilse de bunlardan farklıdır. Öncelikle af, bir süreklili-

ğe sahip değildir. Ayrıca aflar yasama organı tarafından çıkartılırken,

diğer uygulamalar yükümlünün talebi halinde uygulanabilen hak ni-

teliğindedir.

Diğer taraftan vergi af kanunlarıyla, affın kapsamı, ya-

rarlanma koşulları, yararlanacak olanlar devlet tarafından tek taraflı

olarak belirlendiğinden, vergi aflarından yararlanacak olanların bu

konuda herhangi bir etkileyici özelliği yoktur. Bu nedenle vergi affı,

ibra kurumundan da ayrılmaktadır.

1.3. Türkiye’de Vergi Aflarının Kapsam ve Uygulaması

Ülkemizde çok sayıda vergi affı niteliğini haiz kanun çıkartılmıştır.

1960 yılı öncesinde af kavramı yerine “terkin” ve “tasfiye” kavramları

kullanılmaktaydı.

Vergi aflarının yapısal olarak 1960 yılı sonrasında

Bkz. Edizdoğan-Gümüş, s.102; Sibel Yılmaz, “Anayasal Vergilendirme İlkele-

ri Çerçevesinde Vergi Affı”,

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

, Ankara

2017, C.66, S.1, s.267.

Dönmez, s.26; Şenyüz, s.307; Edizdoğan-Gümüş, s.111.

Taşkın, s.124.

Dönmez, s.10.