134

261

TBB Dergisi 2018 (134)

Sezin AKTEPE ARTIK

na göre kamu düzeni kavramını yorumlaması ve sınırlarını o hukuk

dalının ihtiyaçlarına göre belirlemesidir. Gerek kamu hukuku gerekse

özel hukukun kamu düzeni kavramını yorumlayışı farklı olduğu gibi

özel hukukun kendi alt dalları arasında kamu düzeni anlayışına ilişkin

farklılıklar olabilir.

Anayasa Mahkemesi eski bir kararında, kamu düzeni kavramı için

net bir tanım yapmak yerine kavramın genel özelliklerini belirtmekle

yetinmiştir:

“… Yerli ve yabancı birçok hukuk eserlerinde, çeşitli alanlardaki

kişi haklarını sınırlayan bu terim sık sık görülmekte fakat tarifine pek

az rastlanmaktadır… Bu suretle yapılmış olan tariflerin incelenmesi

sonucunda kamu düzeni deyiminin

toplumun huzur ve sükûnunun sağ-

lanmasını, devletin ve devlet teşkilatının muhafazasını hedef tutan her şeyi

ifade ettiği, bir başka deyimle cemiyetin her sahadaki düzeninin temelini teşkil

eden bütün kuralları kapsadığı

sonucuna varılmaktadır.”

Özel hukukta kamu düzeni kavramına ilişkin tanımlarda genel-

likle toplumsal menfaat ölçütünün ön plana çıkarıldığı görülmektedir.

Genel olarak kamu düzeni, toplumun menfaatini koruyan hükümlerle

ortaya çıkan hukuki düzeni

ya da toplumun önemli ve doğrudan doğ-

ruya menfaatlerini koruyan hukuk kuralları

şeklinde tanımlanmakta-

dır. Uyulmasında ve korunmasında toplum ve devletin genel menfaati

bulunan hukuk kurallarına kamu düzeni adı verilir.

Bu kurallar, ör-

gütlenmiş toplumun temel yapısını ve temel çıkarlarını koruyan ku-

rallardır.

Kamu hukuku perspektifi ile kamu düzeninin, kamu güvenliği,

kamu huzuru ve kamu sağlığı kavramlarından oluşan klasik üçlü ile

Bu konuda ayrıntılı bir değerlendirme için bkz. Arda Atakan, Kamu Düzeni Kav-

ramı,

MÜHF- HAD

, C.13, S.1-2, s.59 vd.

28.01.1964, E.1963/128, K.1964/8 (RG. 17.04.1964, S.11685).

M. Kemal Oğuzman/Turgut Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Üçüncü Bası,

Filiz Kitabevi, İstanbul 2000, s.74.

Selahattin Sulhi Tekinay/Sermet Akman/Haluk Burcuoğlu/Atilla Altop, Borçlar

Hukuku Genel Hükümler, 6.Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1988, s.540.

Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 9.Bası, Beta Yayınları, İstanbul

2006, s.288.

Hüseyin Hatemi, Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Kavramı, İstanbul Üniversitesi Ya-

yınları, İstanbul 1976, s.42-43.