134

265

TBB Dergisi 2018 (134)

Sezin AKTEPE ARTIK

naf sebebi sayılan ağır yargılama hataları, hükmü etkileyip etkileme-

diğine bakılmaksızın mahkemece resen dikkate alınmalıdır. Mutlak

istinaf sebeplerinin özellikle kamu düzenine aykırılık halleri ile maddi

anlamda kesin hükmün etkisini ortadan kaldıracak ağır usuli hatalar-

dan oluştuğu kabul edilmektedir.

Önemli ve klasik usul eksiklikleri

olarak nitelendirilen

bu tür usul hatalarının varlığı halinde ilk derece

mahkemesi kararının doğru olamayacağı varsayımı sebebiyle hukuki

korumanın kamusal işlevi ön plana çıkmaktadır.

Dava şartları gibi

mutlak istinaf sebepleri arasında sayılabilecek usul eksiklikleri, kamu

düzeni ile ilişkileri sebebiyle konumuz açısından önem taşımaktadır.

Zira bu tür eksiklikler, bölge adliye mahkemesi tarafından resen dik-

kate alınacak, tarafların bu eksikliği ileri sürmüş olup olmamasına ba-

kılmayacaktır. Bu hususa aşağıda ayrıca değinilecektir.

Mutlak istinaf sebeplerinin dışında kalan usule aykırılıklar nispi

istinaf sebebidir. Bu durumda usul hatasının istinaf sebebi sayılması

için hüküm bu hatadan etkilenmiş olmalıdır. Ayrıca yapılan usul ha-

tası ile yanlış verilen mahkeme kararı arasındaki illiyet bağı da ortaya

konmalıdır. İstinaf mahkemesi, usul hatasının hükmü etkileyip etki-

lemediğini her somut olayda ayrıca değerlendirmelidir. İstinaf mah-

kemesi nispi istinaf sebebi sayılan hususları resen inceleme konusu

yapamayacak, istinaf başvurusunda bulunan tarafın bu hataları istinaf

dilekçesinde ileri sürmesi beklenecektir. Hemen ifade etmek gerekir

ki, nispi istinaf sebeplerinin taraflarca ileri sürülmesi halinde mah-

keme tarafından dikkate alınabilecek olması, temyizdeki nispi istinaf

sebeplerinden farklıdır. Bilindiği gibi Yargıtay, taraflar ileri sürmese

dahi var olan nispi bozma sebebini tıpkı mutlak bozma sebebi gibi re-

sen dikkate almaktadır. Usule aykırılığın nispi bozma sebebi niteliğin-

de olması, Yargıtay’ın bu eksikliği tek başına bir bozma sebebi kabul

edip etmeyeceği ile ilgilidir. İstinaf yargılamasında ise, kural olarak

taraflarca ileri sürülmeyen nispi istinaf sebepleri istinaf mahkemesi ta-

rafından dikkate alınamayacaktır.

Akil, s.356; Deren- Yıldırım, s.702.

Öztek, s.110.

Mutlak istinaf sebeplerinin varlığı halinde hukuki korunmanın kamusal işlevi ile

özel hukuki korunma ihtiyacının iç içe geçmiş olduğu görüşü için bkz. Akkaya,

s.191.

Kuru, s.675; Akkaya, s.203-204.