134

263

TBB Dergisi 2018 (134)

Sezin AKTEPE ARTIK

de “başvuru sebepleri ve gerekçesi” yer almaktadır. Bir başka deyiş-

le, istinaf yoluna başvuran taraf dilekçesinde hangi istinaf sebebine

dayandığını açıkça göstermek durumundadır. İstinaf sebeplerinin

gösterilmemesi, başvurunun kural olarak reddine sebep olacaktır. Bu-

nun sebebi, HMK m.355’te, istinaf incelemesinin istinaf dilekçesinde

belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağını öngörülmesidir. Bölge

adliye mahkemesi belirtilen istinaf sebepleri ile bağlıdır. Bu sebeple,

dilekçede hiçbir sebep bildirilmemesi istinaf mahkemesinin kural ola-

rak inceleme yapamaması sonucunu doğuracaktır.

İstinaf dilekçesinde sebep bildirme zorunluluğu ve istinaf mah-

kemesinin bu sebeplerle bağlılığı, istinafı temyizden ayıran en önemli

farklardan birisidir. Bilindiği gibi, temyiz kanun yolunda Yargıtay, ta-

rafların ileri sürdükleri temyiz sebepleri ile bağlı olmayıp kanunun açık

hükmüne aykırı gördüğü diğer hususları da inceleyebilir (m.369/I).

İstinafta ise, kamu düzenine aykırılık hali dışında, istinaf mahkemesi

tarafların ileri sürmediği kanuna aykırılık hallerini re’sen inceleme ko-

nusu yapamayacaktır.

Buradan hareketle, istinaf başvurusunda da-

yanılan sebeplerin ve gerekçenin bildirilmesinin, istinaf başvurusunda

başarıya ulaşabilmek için son derece önemli olduğunun bir kez daha

altını çizmek gerekmektedir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda istinaf mahkemesinde yapı-

lacak tahkikat sınırlı tutulmuştur. İlk derecedeki yargılamanın tekrarı

niteliğinde olacak, onun yerine geçen bir yargılama düşünülmediğin-

den sınırlı istinaf modeli tercih edilmiştir. Klasik anlamda istinafta ilk

derece mahkemesinin incelediği ve değerlendirdiği vakıalar ondan ba-

ğımsız olarak, herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın istinaf mahke-

mesinde tekrarlanır. Dar anlamda (sınırlı) istinafta ise, ilk muhakeme

baştan sona tekrarlanmaz, yalnızca gereken hususlarda ve Kanundaki

Selçuk Öztek, Adalet Bakanlığı Üst Mahkemeler Hukuk Komisyonu Tarafından

Hazırlanmış Olan Üst Mahkemeler Tasarısı” Yargı Reformu 2000 Sempozyumu,

İzmir 2000, s.111. Yargıtay, temyiz başvurusunu incelerken bozma istemini yasa

önünde haklı kılacak nedenlerin varlığını kendiliğinden göz önüne alıp bozma

kararı verebiliyor iken istinafta aksine çözümün kabulü Umar tarafından çelişkili

ve mantıksız olarak değerlendirilmektedir. Bkz. s.988. Tanrıver de, istinaf yargı-

lamasının belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılması sebebiyle, dayanılabilecek

istinaf sebeplerinin yabancı hukuk düzenlerinde olduğu gibi objektif bir biçimde

somutlaştırılması gereği üzerinde durmaktadır. Süha Tanrıver, 6100 Sayılı Hukuk

Muhakemeleri Kanunu’nun Revizyonu Üzerine Bazı Düşünceler,

TBBD

Mart-

Nisan 2012, S.99, s.32.