134

267

TBB Dergisi 2018 (134)

Sezin AKTEPE ARTIK

İkinci görüşe göre, kamu düzeni kavramının sınırlarını belirler-

ken usul hukuku maddi hukuk ayrımı yapılmamalı, kamu düzenine

aykırılık kavramı kamu düzeni düşüncesiyle konulmuş tüm hüküm-

lere aykırılık olarak anlaşılmalıdır. Böylelikle, temelinde kamu yararı

düşüncesi yatan bütün maddi hukuk kurallarına aykırılık hallerinde,

bölge adliye mahkemesi bu hukuka aykırılık halini resen dikkate ala-

cak ve gerekli kararı verecektir.

Örneğin, kişiler ve aile hukukuna

ilişkin hükümler, iflas hukuku, sermaye şirketleri ve kooperatiflerin

borçlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümler ile konkorda-

to hükümleri büyük ölçüde kamu düzeni düşüncesiyle konulmuştur.

Bunun gibi iş kanunu ve tüketicinin korunması hakkında kanunda da

aynı düşüncenin yansımalarını görmek mümkündür. Kamu yararı/

kamu düzeni düşüncesi ile ortaya çıkan tüm benzer hükümlere ay-

kırılık hali de istinaf mahkemesince resen dikkate alınmalıdır. Bölge

adliye mahkemesinde istinaf sebepleri ile bağlılığın kural olarak be-

nimsenmesinin yanı sıra kamu düzeninin de sınırlandırılarak sadece

usûlî kamu düzeni kapsamında değerlendirme yapılması istinaf ka-

nun yollarında yapılacak tahkikatı oldukça sınırlandıracaktır. Kamu

düzeni kavramının sınırlarının daha geniş tutulması bu anlamda bir

denge oluşturacaktır.

Yukarıda ifade edilen görüşler doğrultusunda bir tercih yapma-

dan önce istinaf kanun yolunun amacını göz önünde tutmanın faydalı

olacağı düşüncesindeyiz. İstinaf kanun yolunun amacı, ilk derece mah-

kemesi kararını gerekirse yeniden bir yargılama yaparak denetlemek,

gözden geçirmektir. BAM bu denetimi hem maddi hem hukuki yön-

den yapar. Böylelikle ilk derece mahkemesinin hem maddi vakıalar ve

deliller hakkındaki değerlendirmesi hem de hukuki değerlendirmesi

denetlenmektedir.

BAM bu denetimde, ilk derece mahkemesi kararı-

nı yerinde bulmazsa, kanunda belirtilen sınırlarla bağlı olarak ilk dere-

ce mahkemesi yerine yeniden yargılama yapar ve yeniden karar verir.

Bu yönüyle, istinaf incelemesi temyiz incelemesinden farklıdır. Tem-

yizde ilk derece mahkemesinin kararı yalnızca hukuki açıdan denetle-

nir, maddi vakıalara ve delil değerlendirilmesine girilmez. İstinafta ise

vakıa denetimi ile hukuki denetim birlikte yapılır.

bağlılığı ön planda tutulmalıdır. Bkz. Yıldırım, s.135.

Umar, s.989; Konuralp, s.147-148.

Konuralp, s.147-148. Meraklı Yayla, s.73.

Yılmaz, s.21-22; Özekes, s.37.