134

287

TBB Dergisi 2018 (134)

Sezin AKTEPE ARTIK

b. Taraflarca Getirilme İlkesinin Geçerli Olduğu Davalarda

Kamu Düzeni

Taraflarca getirilme ilkesinin geçerli olduğu davalarda, kamu

düzenini ilgilendiren bir takım özel hususlar söz konusu ise yalnızca

bunlar BAM tarafından re’sen dikkate alınacaktır.

Hak ehliyeti ve fiil ehliyetine ilişkin eksiklikler

kamu düzenine

ilişkin sayıldığından mahkemece resen inceleme konusu yapılmalıdır.

Bilindiği üzere; davranışlarının, eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuç-

larını anlayabilme, değerlendirebilme ve ayırt edebilme kudreti (gücü)

bulunmayan bir kimsenin, kendi iradesi ile hak kurabilme, borç (yü-

kümlülük) altına girebilme ehliyetinden söz edilemez. Bu husus mah-

keme tarafından resen gözetilmeli ve araştırılmalıdır.

Taşkın yapı sahibinin iyi niyetli olduğu iddiasının doğruluğu re-

sen araştırılmalıdır. Bu hususun kamu düzeni ile ilgili olduğu kabul

edilmektedir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 20/d maddesi gereğin-

karşılanması gerekir.” Yargıtay

23.HD.

E. 2015/691, K. 2016/1482, T. 10.3.2016

(Kazancı İçtihat Bankası).

“Hâl böyle olunca, hukuki ehliyetsizliğin kamu düzeni

ile ilgili olduğu gözetile-

rek önemine binaen öncelikle incelenmesi, yukarda değinilen ilkeler çerçevesinde

gerekli araştırma ve incelemenin yapılması, temlik tarihinde mirasbırakanın eh-

liyetli olup olmadığı yönünde Adli Tıp Kurumu’ndan rapor alınması, ehliyetsiz

olduğunun saptanması halinde davanın kabulüne karar verilmesi; ehliyetli oldu-

ğunun anlaşılması halinde muris muvazaası hukuksal nedeni üzerinde durula-

rak varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, noksan soruştur-

ma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.”

1.HD.

E. 2014/16649, K. 2016/4754, T. 19.4.2016; HGK E. 2014/8-726, K. 2016/500,

T. 13.4.2016 (Kazancı İçtihat Bankası).

TMK’nın

725

. maddesinin uygulanabilmesini haklı gösterecek en önemli koşul

yapı malikinin iyiniyetli olmasıdır. Bu maddede iyi niyetin tanımı yapılmamışsa

da aynı Kanun’un 3. maddesinde hükme bağlanan sübjektif iyi niyet olduğunda

kuşku yoktur. Yapı malikinin kendinden beklenen tüm dikkat ve özeni göster-

mesine karşın, sınırı aştığını bilmesi veya bilecek durumda olmaması yahut sınırı

aşmasında yasaca korunabilecek bir nedenin bulunması onun iyi niyetini gösterir.

Yapı yapan kişinin iyi niyetli olmaması aşırı zarar bulunup bulunmadığına ba-

kılmaksızın taşan kısmın yıkılması sonucunu doğuracağından iyi niyet üzerinde

önemle durulmalı, olaylar, karineler, tüm taraf delilleri bir arada özenle değerlen-

dirilmelidir. Kural olarak iyi niyetin ispatı 14.2.1951 tarih 17/1 Sayılı İçtihadı Bir-

leştirme Kararı uyarınca taşkın yapı malikine ait ise de iyi niyet sav ve savunması

def’i olmayıp itiraz niteliği taşıdığından ve kamu düzeni

ile ilgili bulunduğundan

mahkemece kendiliğinden ( re’sen ) göz önünde tutulmalıdır. Yargıtay

1.HD

, E.

2016/7103, K. 2016/6917, T. 6.6.2016 (Kazancı İçtihat Bankası).