134

341

TBB Dergisi 2018 (134)

Melis TAŞPOLAT TUĞSAVUL

sinde hata edilmiş ise düzeltilerek yeniden esas hakkında karar veril-

mesi ve yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber kanunun olaya

uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç

duyulmadığı taktirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise dü-

zeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesidir.

O hâlde ilk olarak istinaf mahkemesi incelenen mahkeme kara-

rının usûl veya esas yönünden hukuka uygun olduğunu dosya üze-

rinden tespit edebilirse duruşma yapmadan istinaf başvurusunun

esastan reddine karar verebilecektir. Buna göre ilk derece mahkemesi

kararında hiçbir eksiklik ve yanlışlık olmadığı duruşma yapmaya ih-

tiyaç duymadan anlaşılabilecek niteliktedir. Bu kararın verilmesi du-

ruşma yapılmadan talebin reddi istinaf talebinde ileri sürülen sebep-

lerin haklı görülmemesi ve kamu düzenine aykırılık oluşturan istinaf

sebeplerinin bulunmaması hâlinde söz konusu olur.

Kanunda açıklık

olmamakla beraber istinaf mahkemesi kararın hukuka uygun olduğu

sonucuna varmak için duruşma yapma ve tahkikatı tamamlama ihti-

yacı duyarsa duruşma yapmaktan kaçınmamalıdır.

Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber kanunun olaya uy-

gulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç

duyulmadığı veya kararın gerekçesinde hata edildiği hâllerde istinaf

mahkemesi duruşma yapmadan düzelterek yeniden esas hakkında ka-

rar verebilecektir. Anılan hâllerde ilk derece mahkemesinde yargılama

tam olarak yapılmış, maddi vakıalar tam olarak değerlendirilmiştir,

ancak hukukî değerlendirmede hata söz konusu olup bu hata da yeni

bir araştırma ve inceleme gerektirmeden mevcut dosya durumuna

göre değerlendirilerek düzeltilebilecek niteliktedir. Buradaki

“kanunun

olaya uygulanmasındaki hata

”yı; “

hukukun olaya uygulanmasında hata

”

şeklinde geniş yorumlamak gerekir. Örneğin, ilk derece mahkemesi

tüm delilleri toplamış, iddia ve savunmaları değerlendirmiş, ancak

hukukî nitelendirmede hata yapmış olabilir. Hukukî nitelendirmenin

doğru yapılması hâlinde de yeni bir yargılama yapılmadan mevcut

dosya üzerinden karar verilebiliyorsa, duruşma açılmadan bu hata gi-

derilebilir ve istinaf incelemesinde işin esası hakkında yeni bir karar

verilebilir. Bu gibi durumlarda istinaf mahkemesinin verdiği karar ilk

derece mahkemesinin kararına göre tamamen yeni bir karar değildir;

Özekes, Pekcanıtez Usûl, s. 2260; İstinaf El Kitabı, s. 52; Özekes, s. 92.

Kuru, s. 692; Akkaya, s. 306; İstinaf El Kitabı, s. 52.